Guest writer
NexGen
HRUAITU ṬHA NI TURIN
Khawvelin a mamawh ber pakhat chu ‘HRUAITU ṬHA’ a ni a, chutiang hruaitu chu ram tinah, hman ata vawiin thlengin miten an zawng ṭhin a ni. Bible ah pawh “Ram chu ka tihchhiat loh nan an zing ata dai theu tur leh, ram chhana ka hmaa ṭang tur mi ka zawng a, ka hmu si lo va,” tiin, Pathian pawhin hruaitu ṭha a zawn thu leh a hmuh loh thu kan hmu a ni. Chanchinbu leh social media hrang hrangte kan chhiara kan en chuan, kan ram leh hnamin hruaitu ṭha a mamawh thu ni tin kan hmu ṭhin a. Kan ram ang bawkin ram dangah pawh, hnam zawng zawngin an zawng deuh vek awm e.
Hruaitu leh Hotu hi thil inang a ni lo va. Hotu chu tam tak an awm a, hruaitu erawh chu tlem te an awm a ni. Hruaitu chu miten zui an chakin an thu an zawm ṭhin a; hotu chu nihna an chelh avang chauhva thuneihna nei an nih a, hruaitu ṭha an nih tel loh chuan, anmahni entawn te, an thu zawm leh zui te an chak kher ṭhin lo a ni. Hetiang hotu hi miten zui an chak lo mai ni lovin, a chang chuan an ngei a, a ṭhenin an hua a, a ngamin an sawisel ṭhin.
Thuneihna tel lovin mi dangte kawng dik zawk kan kawhhmuh thei lo emaw, danglamna ṭha zawk kan thlen thei lo emaw a nih chuan, hruaitu ni lovin hotu kan lo ni mai em tih kan inenfiah a ngai ṭhin. Hruaitu dik tak chu nihna tel lo pawha danglamna thlen theitu hi a ni a; chutiang mi chuan nihna an chelh phei chuan danglamna nasa tak an thlen thei ṭhin a ni.
Hruaitu sawifiahna hi tam tak a awm a, chung zingah chuan pahnih pathum chauh han tarlang ila. “Hruaitu nihna chu eng dang ni lovin mi dang thil ṭha tihhmuh hi a ni,” Maxwell-a chuan a ti a. Tin, “Hruaitu chu a kalna kawng chin hria, mahni ngei kal a, mi dangte pawh hruai ve ṭhin a ni,” tiin hruaitu nihna a sawifiah bawk. “Hruaitu chu danglamna thlentu, thil ṭha thlen tirtu leh thil la awm ngai lo awmtir theitu a ni,” tiin ka sawi ve ṭhin bawk a ni.
Hruaitu chu chi hrang tam tak, hniam tea hruaitu te, sang taka hruaitu te an awm thei a. Mahni leh mahni inhruai zo lo an awm laiin mi dang tam tak hruai an awm a. Dinhmun sang taka ding lem lo, a ruktea mahni leh chhungkua ṭha taka hruai an awm laiin pawl ropui tak leh ram pum huapa hruaitu an awm bawk. Mahni hnathawhnaa rinawm leh rin tlak em em mai, mi dang hriat lem lohva thil ṭha thlentir ṭhin tam tak an awm laiin mahni kova tla mawhphurhna ngei pawh hlen thei lo khawpa rin tlak loh a awm theih bawk. Hruaitu tha hnathawh chu a tir ah lang lo mahse khuarei ah a lo lang chhuak leh tho thin. Entirnan; Chhungkaw hruaitu tha tak, nu leh pa ṭha tak thawhrim rah chu an fate kal tlang ten par chhuah hun a lo awm nge nge thin.
Hruaitu ṭhain a neih ngei tur ze pawimawh tak tak a awm a. Chung zingah chuan Hmathlir (Vision) neih ṭhat te, Nun tlang (Integrity), chu miin a ken tel - rinawmna, dikna leh thianghlimna nei tlat mi nih te, mi dangte tana rawngbawl duhna thinlung - Servant leadership neih te hi hruaitu ṭha ni tura ze pawimawh ber ber te an ni, an ti ṭhin. Heng bakah hian thil ngaih pawimawh hmasak tur (Priority) hrethiam mi nih te, mi dangte hriatthiam theih tura mahni rilrua awm sawi chhuak thiam (Good Communicator) mi nih te, mi dangte hmangaihna tak tak nei mi nih te leh a dang pawimawh tak tak a awm thei awm e. Hetiang ze duhawm tak tak nei mi hi i lo nih chuan, tunah mi hriat hlawh rih lo mah la, Pathianin tun aṭangin a chhinchhiah kar dawn che a ni.
Hruaitu ṭha ni tura pawimawh ber, tun hnaia ka thinlunga chiang thar ta em em mai chu, “Hruaitu ṭha ni tur chuan Pathian hruai nih a ngai,” tih hi a ni. Mosia khan, khawvelin hruaitu ni tura nihna leh zia neih ngai a tih zawng zawngte kha a nei vekin a rinawm. Aigupta lal fanua fapa angin a awm a, an hun laia ram ropui bera thiamna leh finna tinreng kha a zir chhuah ngei a rinawm a. Dinhmun ropui takah a awm, mi lehkha thiam leh hawi zau, hmathlir thui tak nei mi a ni a; amah tluka Israelte hruaitu ni tura tling an awm awm lo ve. Chutiang chu ni mah sela, a hnam pui mi pahnih insual a hmuhte inkara remna siam a tum khan anni chuan, “Kan chungah hotuah leh roreltuah tuin nge siam che?” an lo ti daih mai a ni. A nihna leh theihna te avang chuan hruaitu nih a lo tling hauh lo va, mi dangte pawhin an pawm tlat lo a; a tlan bo a ngaih phah ta hial zawk a ni.
Thlalera hun rei tak a hman hnua Pathian nen an intawn khan, Mosia chu Israel-te hruaitu ni tura koh a ni ta a. A thiamna leh theihna avanga Israel-te hruaitu ni tura a lo inngaih ṭhinnate kha a bo vek tawh a ni ngei ang, a hreh em em tawh zawk a. A chhuanlam siam theih zawng zawng siamin Pathian a hnial a, a tithinur deuh thaw hial a nih kha. A tawpah chuan Pathianin, “I hnenah ka awm zel ang a, ka hruai zel dawn che a lawm,” a ti ta a. Chutah chuan Mosia thla a muang ta a, Israel-te hruai turin a inpeih ve ta niin a lang. Mosia khan Pathian hruaina, Pathian awmpuina pawimawhzia a hre chiang em em a. Sinai tlang chhuahsan tura tih an nih lai khan, “Kan zinga i tel ve zel si loh chuan heta ta hi min hruai chhuak ma ta che,” a ti ta hial a ni.
Joshua pawh kha Israelte hruaitu ni tura Pathianin a buatsaih lai khan, "Mosia hnena ka awm ang khan i hnenah ka awm zel ang," a ti ve leh chiah mai a. Pathianin awmpui lo se, hruaitu ropui an ni thei dawn lo tih a chiang em em a ni. Chutiang bawkin Bible-a hruaitu ropui zawng zawngte hi Pathian hruaina changtu an ni a. Pathian hruaina leh awmpuina an chan loh rualin an rorel leh thiltih reng rengah an tifuh hlei thei ta lo ṭhin a ni.
Lal Saula kha Pathian hruaia a awm lai khan a ropui hle mai a; mahse, Pathian hruaia a awm loh chinah finna leh chakna a nei thei tawh lo va, thutlukna tha pawh a siam thei tawh lo a ni. A tirah Pathian hruaiin awm mah ila, a tawp thlengin Pathian hruai theihin kan awm a ngai tak zet a ni. Bul ṭan ṭhat a pawimawh em em laiin kan zo ṭha em tih hi a pawimawh em em zawk a ni.
Lal Davida kha, Pathianin a beram veng lai Israel mite hruaitu ni turin a ko chhuak a. Pathian a hnenah a awm a, Pathianin a hruai avangin hruaitu ropui ber zinga mi a ni ta a ni. Pathian laka thil a tihsual avangin kalsan niin a inhria a, a mangang a. “I hnen ata hi mi paih bo suh la; I thlarau thianghlim hi mi laksak suh ang che,” tiin a ṭawngṭai hial reng a ni. Davida nuna thil pawimawh tak kan hmuh chu, Israel mite a hruai lai khan a thil tihtur kawng engkimah Pathian a rawn zel kha a ni. Pathian rawn zel nun kan neih chuan keini pawh Pathianin kan kawng tur min kawhhmuh zel dawn a ni.
Hruaitu kan nih chuan Pathian hruaiin kan awm tur a ni. Ram, Kohhran, pawl, chhungkua kan hruaina leh mahni kan inhruainaah hian, Pathian rawn zelin, a hruaina i dil tlat ang u. Pathian hruaina tel lo chuan eng ang nihna sang pawh nei mah ila, hriatthiamna leh finna kan nei thei dawn chuang lo. Khawvel thila mi fing leh zir sang tak tak, mi tam tak awm mahse, Thlarau Thianghlim tel lo chuan an finna a tluantling thei ṭhin lo a ni. Chuvangin, hruaitu ṭha ni turin Pathian hruaiin awm ila; kan ram leh hnam hruaitute pawh, Pathian hruaina leh awmpuina an chan theihna turin i dil sak fo ṭhin ang u.
- Dr Vanlalsiama Chhangte