ZALENNA CHAHBI

Hun eng emaw ti aṭang khan ṭhalaite zingah rilru lam natna (De­pression/ Anxiety) vei an pung nasa hle tih kan hre ṭheuh awm e. Chumiin a nghawng chanchin lungchhiat thlak deuh chu mahni intihlum an pung tih hi a ni leh zel a. Kumin 2022, January aṭanga October chhung ringawt hian mi 102 (Mipa 82 & Hmeichhia 20) zet mahni intihlum an awm thu CID Crime Branch aṭangin kan hre thei a. A ram pumpui ang pawhin a vei awmin a lungchhiat thlak tak zet a ni. A chhan leh vang kan zir chian a, a tuam dam hna kan thawk thuai a nih loh phei chuan, ‘a zualzapui vai len hlo’ kan tih ang hun hi kan thleng mai ang tih hlauhawm tak a ni.

Harsatna hmachhawn lo tawpa khawvel dam chhung ni hmang liam tumah an awm a rinawm lo. Harsatna kan hmachhawn dan leh kan thlir dan a inchen lo thei viau awm e. Kum 30 liam taah kha chuan mi hmaa dinchhuah ringawt pawh ralpui phiara phiar a ngai ṭhin a ni ngai a. Mahse, kan tunlai tleirawlte tan chuan hnungzang thak hiah tluk pawhin thil harsa a ni tawh meuh awm lo ve. Zakzum tawk chu awm bawk mahse, a nawlpui hian mi hmaa inpho lan hi nunphunga tel ve ang hrim hian an zei deuh hah vek tawh a. Thlalak chang a mi hnunga din kan inchuh ṭhin te pawh tunlaiah chuan a hma sa sa a din kha chanvo ṭha leh nunphung pangngai a ni ta der mai.

Mi thiamten an sawi fo ṭhin chu, ‘hun harsa in mi huaisen a hring chhuak ṭhin a, hun ralmuangah mi an tladah a, an zuau ṭhin,’ tih hi a ni. A dik ani tih tichiang tu pakhat chu Zoram buai hmachhawn phak kan pi leh pu, kan nu leh pa te kha mahni tawka hna rum thawk deuh vek an ni a. Mi thawh chhuah sa an ring duh lo va, mahni kutkawih ngei a din chhuah an tum tlangpui. Chuvang chuan awm awl leh hna thawk lo hmuh tur pawh an vang viau reng a ni. An hna chu eng pawh ni rawh se, tuma mitmei ven ngai miah lovin ṭhahnem ngai takin an thawk siah siah mai zel ṭhin. A theih hram chuan midang tibuai lova mahni a din chhuah kha an thupui ber pakhat a ni.

Hun a lo kal hret a, chung hna rum tak tak thawk kum upa zawkte chuan an hrehawm anga kan hrehawm ve hlauvin a ṭha ṭha min thehchhuah sak a. Kan ban phakah engkim awlsam takin min chhawpchhuah sak vek a. Siam sa ringa awm tlei leh seilian kan nih hlawm avang hian nge ni, kan tuar hi a zuau ta em em vek mai zawng a nih hi! Puak phur chungin kan nu leh pa rual te kha chuan BA, MA, Central service-ah an inziak tling a. An hnathawh pawh a chhuanawm hlawm narawh e. Thawhrimna hlutzia hre chiangtute an nih miau vangin, inrenchem nachang leh kut tling lova sum ṭham mai te an ti ve duh ngai lo. An hrehawmna chu ZALENNA CHAHBI atan an taiah an hreng tlat a. Eng ang harsatna pawh lo thleng se hmachhawn thei turin an inpeih ap reng a. Chhungkua, Khawtlang leh Kohhran tana chhenfakawm an ni deuh zel ṭhin.

Eng ang harsatna pawh tawk se ZALENNA CHAHBI an kawl chu a hun leh hmun a zirin an hmang ṭangkai thiam a. Harsatna kawngkhar inkalh nghet tak pawh an herh hawng thei mai zel ṭhin. Zam hmel an pu lo bik a ni lo va, zam chung chung pawhin an hmaa sut tlang ngai awm chu mittui nen an paltlang a, ṭhang leh tharte tan thawnthu ngaihnawmah an chan tir ṭhin. Harsatna avanga an thlan tui luang zo zai te khan vawiin ni hi min thlen tih hre lo ṭhangthar kan tam ta hle mai. Hranghluite hnuhma chhuithiam ṭhalai nih tum ila mi nihlawh kan ni mai awm e.

Kan tun hunah ṭum lut ta ila, kan nu leh pa te thawhrimna thlazar hnuaia seilian kan nih deuh vek hlawm avang hian ṭhalai tam zawk te hi chu ‘broiler ar’ kan iang a. Eng emaw hlekah kan pilh deuh duai zel niin a lang. Harsatna hmachhawn aiin a helna tur kan zawng ruai a, helna turin a daih zawh loh hunah bui lung tawk an sawi angin kal ngaihna kan hre lova. Hma hun tur thlir thleng pha lovin mahni nun tihtawp mai kan duh fo ṭhin. Retheih vang te, ngaihzawng vang te, chhungte nena intihthiam loh vang te, duhthlan fuh loh deuh avang te hian kawng khar hnan niah kan in ngai fo ṭhin. ZALENNA CHAHBI kan neih hmang thei lovah kan in ngai a, tlem talin hma lam han pen hret ila min kharkhiptu kawngka inkalh chu a inhawng mai tur hi a ni ngai a. Chutianga tihna chang hria ṭhalai ni turin kan intuai hriam a ngai.

Kum 1891–1926 vela magician ropui bera sawi chu , ‘Houdini-a’ a ni a. A hmingthanna ber pakhat pawh ‘tala inkalh hawn theih loh a nei lo,’ tih hi a ni. Eng ang tanin ṭha pawh nise darkar khat chhunga chhuah theih lohna a neih loh tur thu uar takin an sawi ṭhin a ni. Vawikhat chu British thliarkar pakhata tanin an siam thar tala inkalh a hawn theih leh theih loh fiah tura sawmna a dawng hlauh mai a. Houdini-a chuan chu chona chu a thil chak zawng tak a nih bakah lawmman pek an tiam avangin phur takin a pawm ta a. A hun a lo thlen chuan, chanchinbu mite leh mipui tam takin chu thil thleng tur chu an thlir ṭhup mai a. Houdini-a chu tanin chhungah chuan mahni inring tawk tih hriat tak hian a lut a, tanin kawngkhar chu an khar hnan ta a.

Rang takin a kawrchung hak lai chu a phelh a. A kawnghren a thir inthlep thei khap chen vel tur a thuhruk, tala tam tak hawn nana a lo hman tawh ṭhin chu a han phawrh a. Theih tawp a chhuah hnu darkar chanve a liam meuh chuan a inrin tawkna a hloh ṭan tawh a. Darkar khat a liam hnu phei chuan a thlan tuiin a bual huh vek tawh. Darkar hnih a liam chuan Houdini-a chau lutuk chuan tanin kawngkhar chu a bawh ta hnawp mai a, chutia kawngkhar a han bawh phei chuan kawngkhar chu a inhawng ta mai a. Tanin kawngkhar chu a enkawltuin a lo kalh theihnghilh hi a lo ni a. Houdini-a pawhin a inhawng tih hre lovin hawn a lo tum ve ngar ngar a, a rilruah chauh chuan, tala siam thiam berten an thiam ang tawka ṭha leh kalh theih tura an siam chu a inkalh mai zawk hi a lo ni a. Houdini-a chuan a takin tala lian leh hawn harsa tak tak a lo hawng tawh ṭhin a ni mai thei, mahse a rilru a tala inkalh erawh a hawng thei ta lo a ni.

Houdini-a ang chiah hian ṭhalai tam tak chu an nuna harsatna a lo thlen changa an talbuai fo chhan chu, an rilru kawngkhar inkalh vang a lo ni fo ṭhin. Chu chuan thil ṭha an tih tum tam tak a tih theih loh tir ṭhin a. Chu an rilru tanin aṭanga chhuak tur chuan tlem a nem tura ṭan lak mai hi a lo tawk fo ṭhin. Chu ZALENNA CHAHBI humtu chu tu dang ni lovin anmahni kha an nih miau avangin, midangin an hawn sak beisei mai chi a ni lo va. Dai danna kawngkhar hawng thei tura chakna, theihna, huaisenna, paukhauhna, tumruhna, sehhelna, intih pachanna anmahni a awm sa hmang mai theitu nih kha ZALENNA CHAHBI neitu nihna chu a lo ni reng mai. A hmang thiam apiangin malsawmna an tawng bua a, midangte entawn tur chhawpchhuaktu ṭhalai chhen­fakawm an ni tawh mai ṭhin.

- Lalnunsiama Khalthang