PANLAI LUNG MAWL LAI THU

Kan naupan ât zual lai khan hla thu ṭhenkhat awmzia hian min tibuai zeuh zeuh thin.

Naupan at lai nei ṭheuh ṭheuh, a â rei pawl tak ka ni nghe nghe ang. Kan tet lai tak tak khan kan vengah mitthi kan nei a. Mitthi inah chuan ṭhalai an zaikhawm a. Zan a rei tawh a; thawm dang a awm lo bawk a, mut hmun atangin an zai chu ka hre thei a. Thliin a beng fuh changa an zai lo ring hluaiah chuan chhum bung deuh deuh maiin an hla sak thu ṭhenkhat ka hre thei a. Hla pakhat chhum bung deuha ka hriat chu mak ka ti ngang mai a ni. A hunlaia mak ka tih em avangin chu lai thu tawi te chu ka hriat reng phah ta nghe nghe a ni.

Chu hla thu tawite ka hriat chu “Chhandamten chawlhna ralmuangah, Khawvel ral rawh mai se an ti,” tih lai te mai hi ka hriat fuh chhun a ni a. Ka vawikhat hriatna a ni nghe nghe. Mut hmunah leh a tuk lamah thlengin ka ngaihtuah zui a. Mak ka ti hle mai. Hlaphuahtu khan Chhandamte a dem viau niin ka lo hre tlat pek a nih chu. A phuahtu phuah dan niawma a hun laia ka lo ngaihtuah chu, ‘Chhandamte chu hmun ralmuangah an awm tawh a. Chuvangin khawvel hi buai nuai nuaiin chhe derin, puitlingho sawi fo thin khawvel tawp indona Armageddon hi lo thlengin, tuna kan chenna khawvel hi tawp hmak mah se pawi an ti tawh lo. Anmahni ber kha a him chinah an awm tlat tawh si a,” tih lam hawi hi a ni. Mihring la dam mêk keiniho hi min ngaipawimawh lo hlein ka hre ta tlat a nih chu. Anmahni ber chawlhna ralmuanga an awm taka vanga khawvel ral tawh mai se han tih hrim hrim pawh chu mahni hmasialthlak viaua hriatna ka nei bawk. ‘An sa uang em ni ang aw’ han tih dawnin khawhar inah em chuan an sak uan ka ruing bik si lo va. Min hrilh fiahtu awm emaw, a hla pumpui kha hria emaw ni ila ka ngaihtuah dan a dang daih ang. He hla hi ‘He lei hi chatuan hmun a tling lo’ tih a ni a. Saihnuna phuah, hla ṭha mai, tun thleng pawha khawhar in asak hlawh ber pawl a ni.

Kristian Hlabua mi, chhum bung taka ka vawi khat hriatnaa mak tih deuh mai ka nei bawk a. Chu chu Kristian Hlabu number 476 ‘Ka khawvel nun tâwp hunin buaina tuifâwn ka kânin,” tih hlaa a thunawn tawp tlar hnih lek hi a ni. He tih lai pawh hian ka la naupang chhia hle bawk a ni. Chu hla chu a thunawn chauh ka hre nghe nghe a. “Ka hre chiang ang, ka hre chiang ang; a kut thir khennaah ka hria ang,” tih lai te mai hi ka hriat chian hmasak a ni a. A phuahtu hi ka dem lek lek nghe nghe a ni.

Sunday School lama kan min zirtirtute leh biak ina thusawituten van ram an sawi dan aṭangin tlar hnih lek hi ka lo teh pek a nih chu. Chuvang ringawt chuan ka hel pek alawm le. Ka ngaihtuah zui chiam dan chu hetiang deuh hi a ni.

Van ramah chuan Lal Isua hi hai rual loh, ropui chungnung berin a awm ang a. Beram No lalthutthlengah ṭhuin, vantirhkoh leh mi thianghlim tam takin engtik lai pawhin an fak ang a. Mi dang nena ngaihpawlh mai mai rual loh a ni ang a. Chu bakah van ramah chuan engkim a chiang nghal vek dawn a. Hriat lohna a awm tawh dawn si lo va. Vawi khat ena chiang nghal kuarh tur, A kut phaha thir khenna hnuhma hmu kher lova kan hriat chian nghal viau ka ring tlat a ni.

Chu mai ni lovin, van ramah khian Lal Isua hi vantirhkohte leh mi thianghlimte nen, hmuh hran leh hriat hran har taka an inawm pawlh nuaih ka ring bawk si lo. Ropuina zawng zawng nena inthuamin, Pa Pathian nen pumkhat niin hmun chungnung ber an luah dawn niin ka lo thlir ve a. Ringhlel awm tak mai a, ‘Khawi maw i kut chu, thir khenna a awm em?’ tia han zawh luih hram chi a ni dawn lo va, tu mah hian an zawh ngam ka ring lo bawk nen, he hla tlar hnih ka hriat tirh chuan mak ka ti viau a ni.

He hla pawh hi a hla pumpui lo hriain, a nih loh leh min hrilh fiahsaktu awm se la, a fel duak mai tur hi a nia le. Ka hriat chhun chhum bung lutuk avangin ka lo ngaihtuah kual chiam mai hi a lo ni e.

Hla reng reng hi hrilh fiah a ngai zel a ni ber e. Hla ṭha leh mawi apiang hi hrilh fiah an ngai lehzual a ni awm e. Hla phuah thiam tak tak kutchhuak phei chu chai fe tham a ni chawk thin. Pathian fak hla chauh lo pawh, khawvel lam hlate pawh hrilh fiah a ngai a. Hla lar tak tak, Blowing in the wind, tih te, Sound of Silence tithe hi an hrilh fiah thin a. Queen hla lar tak Bohemian Rhapsody tih te pawh an inhrilh fiah siak a ni ber. Heng lo pawh sawi fiah ngai an tam mai a. Hrilh fiah dan leh dawn sawn dan lah a inang thlap thlap fo lo lehnghal. Dire Strait hla, ‘Ticket To Heaven’ tih hi mi pakhat chuan Pathian fak hla ṭha tak angin a ngai a. Keini lah chuan inphuah elna, America rama Tele-Evangelist an phuah elsenna niin kan lo hre tlat thung a ni. Hla hi hrilh fiah a ngai mai a ni lo va, a phuahtu phuah dan leh a boruak tawn pawh hriatpui a ngai fo thin. Chuvangin hla pumpui hre lo leh la chhuak lo va, tlar hnih khat lek behchhana hrilhfiah emaw, thu tlukna siam emaw chi a ni lo fo.

Hla chauh lo pawh, thu tluang pangngaia ziah pawh hrilh fiah a ngai hle ṭhin a. Philosophy te, science lam te pawh hi hrilh fiah zel a ngai a lo nih hi. Hrilhfiahna a awm loh chuan keini ang duang chuan engmah hi kan hre thiam ve tak tak lo.

Bible hlei hlei hi hrilh fiaha sawi fiah a ngai nih hi. Bible-ah hian thu hrang hrang, inang lo tak tak a chuang a. Indo thu te, hmangaihna thu te, hnam chanchin History te, thuril philosophy lam te, sualna leh ṭhatna lam thute a awm a. Heng bakah hian a thu laimu ber Chhandamna thu a awm bawk a. Thu tluang, prose-a ziak tam tak zingah hla tam tak a awm bawk a. An zavai hian hrilh fiah an ngai vek a ni ber. Hrilhfiahna tel lovin kawi khat pawh a kal hleih theih loh chu a nih hi.

Chutiang chuan mi tam takin an hrilh fiah ta a. Hrilhfiahna inang lo a lo chhuak zel a. Hrilhfiah dan inang lo chuan Pathian Thu pawm dan inang lo a hring chhuak a; chu chuan Kohhran inang lo a hring leh chhawng zel mai a ni. Hei hi Bible famkim lohna a ni lo va, a hausakzia leh a rilzia nemnghettu a ni. Chu bakah mihring hian amah behchhanin thil a thlir fo ṭhin tih a nemnghet bawk a ni.

Mi ṭhenkhat chuan zirna aṭanga Bible an hrilh fiah ṭhin hi an duh lo a. ‘An hrilh fiah da zo’ an ti. Heti anga ngaihdan nei zingah hian Kohhrana rawngbawltute pawh an awm ṭhin a. Bible hi hrilh fiah avanga daa dal mai mai thei a ni dawn em ni? Hmanlai, rei tawh tak aṭang khan miin an lo hrilhfiah tawh ṭhin a. Kan pipute thlang tlak hma daih atangin an hrilh fiah tawh a. Mahse tun thleng hian Pathian Thu hi a la da lo va, a chak ngaiin a la chak reng a. Ringtute a la chawm reng a nih hi. Hla kan sawi tak ang khan, a bu pum emaw, a bung pum emaw khan eng thu nge sawi a tum tih thlûk hauh lo va, tlar hnih khat lek chàwi vung chiam hian a phuahtu leh ziaktu tum a ṭhelh duai thei dawn a lo ni.

Mihring nunah pawh hian, mi tu emaw, a nun pum hre mang si lo, a chak lohna lai kher chhuak a, a nunkawnga a thil tawn dangte hre mang si lo leh a ṭhatna lam reng reng hmu lova kan inrel tawn chiam te hi a lo ṭha lo thei hle a nih hi.