Science & Environment: Thlaah khian kan rin aiin tui a tam mai thei!

Thlaah khian kan hriat ṭhin leh kan beisei aiin tui a tam mai thei a, chutiang chu a lo nih hlauh phei chuan van boruak chanchin zirna kawngah leh space mission hrang hrangah pawh a ṭangkai thei hle ang.

Kum 10 vel liam ta lawkah kha chuan Thla hi khoro tak, tui awm miah lohnaah ngaih a ni ṭhin a, mahse kum a lo vei a, zirchianna ṭhenkhatah chuan a polar region lamah khian vur awmna hnuhma ni awmte hmuhchhuah a nih thu tarlan a lo ni tawh.

Tunah erawh thil thar a awm leh ta a, Thawhṭanni khan Nature Astronomy chuan zirchianna pahnih tlangzarhin heng zir­chiannaah hian tui tam zawk a awm ngei nia a lan thu leh kalpawh awlsam lam, ni engin a chhun lamah pawh a awm niin an tarlang. Heng tuite hi lakchhuah theih a nih hlauh chuan Thla leh a piah lam pawha Astronaut-te an zin theihna tur kawnga thil ṭangkai tak a ni dawn a, tui in tur awlsam zawkin an neih phah thei dawn niin zirchiannaah chuan an tarlang. Chumai a la ni lo, rocket fuel siamna turin molecule pawh a la ṭhendarh theih mai thei tihte thlengin an tarlang zui bawk. NASA pawhin an ngaihven zui hle a nih hmel a, kum 2024-ah hi chuan Thlaa mihring tirh leh an tum avang leh awmhmun khuar ngheh an tumna kawngah a ṭangkai hle dawn nia an hriat vang a nih hmel. Thlaah an lawn hlawhtling a nih chuan  a lehpek lamah chuan Mars lam hawi an tum a ni.

NASA Goddard Space Flight Cen­ter-a postdoctoral tilai leh Hawaii Institute of Geophysics and Pla­netology mi Casey Honniball chuan tui awm nia an hriat chu a hman theih ngei a nih chuan mihringin thla an daidarna kawngah pawh a hman theih dawn tih AFP a hrilh.

Zirchianna hmasaah pawh zirmite chuan Niin a chhun lamah tui a awm ngei niin an lo hre tawh a, mahse heng tuite hi H20 a ni nge hydroxyl a ni tih an hre lo thung. 

Khawvel aṭanga crater hmuh theih chiang ber Clavius crater-ah pawh  water concentration 100 to 400 parts per million ang vel a awm tih hmu chhuakin van boruak chanchin ngaihventute chuan Thawhṭannia Nature Astronomy zirchianna tihchhuah hi an ngaihven zui nghal hle a ni.