Thuthlung Bâwm zawn thu

Bible-a Israel fate Thu­thlung Bâwm kha khawi­­ah nge a awm hriat a ni tawh lo a, a awmna âwm­a sawi chu a tam mai a, mahse mithiamte pawm­­pui erawh a awm lo. Ar­cheologist te chuan Thuthlung Bâwm hi hman­laia Israel-te hmunpui hmasa Silo khuaah khan a awm theih mial bei­seiin an lai a, a thawh khatna an zo.

Silo hi Israelte Kanaan rama an inbenbel hnua an hmun pawimawh hmasa a ni a, he khuaa puithiam Elia chhungte chu Thuthlung Bâwm enkawltute an ni a, puithiam Elia hi Samuela enkawltu kha a ni. Arecheologist-ten Silo khaw hmun hlui an laih thawh khatna an zawhah hian ran ruhro leh bel keh them ṭhahnem tak an hmuchhuak.

Archeologist-ten Silo hmun an laih tawh chin­ah hian bel keh them mai bakah pawisa thir, tlereuh, ralthuam leh inthawina atana hman hnu ni ngeia hriat ran ruhro ṭhahnem tak an lai chhuak. He hmun laitute hi Asso­ciates for Biblical Research an ni a, May 21 aṭang khan an lai ṭan a, July 17 khan a thawh khatna hi an zo.

Israelten Kanaan ram an luah tirh aṭang khan Silo hi an sakhaw hmun pawimawh a ni a, kum 300 vel chhung chu he khua hi hmun pawimawh tak nia ngaih a ni. Solomona’n temple a sak hnu khan sakhaw thila a pawimawhna chu tlahniam ta angin an ngai. He khua hi BC 1650-a din kha nia ngaih a ni a, Israelte hian BC 1400 vel khan biakbûk an sa a, chutah chuan Thuthlung Bâwm pawh an hung. BC 1050 khan Philistia miten an tichhia a, a hnuah din thar lehin, Rom-ho hunlai thleng khan khua a ni zui ta zel nia hriat a ni.

Laihchhuahnaa an director, Houston, Texas-a The Bible Seminary-a mi, Dr. Scott Stripling chuan, “Bible-ah khan inthawi nana hman tur ran chi hrang hrang a sawi a, ran ruhro kan hmuh­chhuahte hi khangte nen khan a inmil a nih chuan ruhro kan hmuhchhuahna chhehvelah hian Biakbûk kha a awm ngei ang,” a ti.