Written by
- Vidpuia Hrahsel

A CHIN TAWK HRIAT (A boring hman lo)

Mizoram hi a nuam, 'a boring hman lo', tih hi tunlai ṭhalai tam takte Status aṭangin i lo hmu tawh mai thei. Thil thleng langsar hluai a rawn awm a, ni hnih khat hnuah a dang kan hre thar leh zung zung a, chanchin chhia emaw a ṭha pawh a tak tak ngaihtuah hman lek lovin a phawvuakah nuam ti em emin sawi nuam kan ti a, kan titi tui ber a ni zel bawk lah tak a. Thil nuihzatthlak kan zawng a, nuih tur zawngin hun kan hmang liam a ni ber mai. Hengte avang hian mi tam takin 'a boring hman lo', an ti a, kan society-a thil thleng kan hre zung zung a, a hmasa ber nih duhna leh lar chaknain kan nun a luah khat ni berin a lang. Heng kan sawi tak te avang hian a zawnga zàin thil hlimawm leh nuihzatthlak lam ringawt kan buaipui tihna a ni lo va, ṭhalai tam zawkte rilru sukthlek hian àwn lam a neih chungchang hi tun ṭum chu i sawi dâwn teh ang.

A hmangtu tam berṭhalaite kan ni a, mi dangte tih ang tih ve zel châknain kan rilru leh ngaihtuahna a thunun a, mi dangte neih ang neih ve tumna, a ṭha lam leh chhe lam pawh ngaihtuah hman tawh lovin mit châkna avangin a bawiah kan tang ta fur a nih hi. Thil ho mai maiin kan nun a luah hneh hle a, thil ho kan ngaihtuah hi a ho hle a ni. Vawi leh khatah nuamsa taka awm kan châk a, kan duh zawng leh châk zawng tih zung zung kan duh a, awlsam taka tih theih zung zung duhna rilru a piang ta zel mai hi eng nge a chhan ni ta ber ang le? Khawvel a hmanhmawh tawh a, khawvel pian ken a ni tih chu hai rual a ni lo. Bengkhawnna, rilru senna leh takna lama kan intlansiak leh chuang lo lai tâk hi kan inenfiahna tur chu a ni.

Thil hriat zung zung châknain kan khat a, kan beng a za zo tawh a, a ni lo lo kan ngaihtuah a, kan zeldin chiam hnuah a lo ni lo leh ṭhin bawk si a. Heng min thununtu lak ata inlâk hran hi thil harsa tak a tling tawh a, a bawih ata tal chhuak tur chuan tunlai mi nih lohna nun kan neih a ngai. Tih tak takna leh dikna te, rilru senna lam kawngah kan fin a tlai bawk si a, a ṭha lam kawng chho kan zawh ṭha peih si lo, thil ho mai mai lawm leh thu tak ni lovah hian kan ral mai ang tih erawh thil hlauhawm tak a ni. Kan zavaiin kan ho tlâng tihna ni lovin engkim tan hian hun ruat a awm tih, Pathian thuah pawh kan hmu reng a ni. A nawlpuiin kan thil lawm ho te tea kan ngaih hi kan sawi peih a, kan ngaihven peih chhung chuan a awm reng dâwn a, bengkhawn chin neih hi a ṭul hle a ni.

Ṭhalai zingah a tam zawkte hian memes leh reels tel lo chuan a khawharthlak kan ti tawh a, khawharna avanga inawm tleina tur zawngte pawh kan ni ang. A boring hman lo kan tih fo pawh hi nuihzatthlak lam a hawi tlat a, mi lár nih châk avanga mi pangngai lo anga lan duh tlatna rilru te, mi bàwl te, a ṭha lo zawnga mi bàwl phur te, nuihzatthlak lam hawi zawng ringawta thil ngaihtuah reng mai kan nih chhung chuan a Boring hman lo vang! Kan incheibawl dan hian kawng a hril thui hle a, keini aia ram changkangte chin dan leh lawm zawng hi kan society hian a la zo ve lo a ni tih hi kan hriat thar a ngai. Hlimhlawp lam do ngawr ngawrna lam a ni lo va, thil reng rengah hian a chin tawk kan hriat hi kan zir thar tur a ni. A zawnga zaa kan hlimpui emaw kan tih hian mi rilru kan hliam thei a, mi bawl leh mi sawisak ringawt zawnga hlim tum kan nihna rilru pawh hi insiamṭhat kan ngai. A nuihzatthlak tak tak hi a awm, hetiang thil ho leh thil mai mai hi kan ngaihven a, kan lawm tlat chuan kan tizalen a, tih zel châkna rilru kan insiam a, chin tawk hriat lohnain kan nun a tichhe zel chu a nih hi!

Heng zawng zawng lo thlen chhan chu changkanna vang a ni a, lo thleng tur réng pawh a ni. Social Media kan hman tlânglawn ber Facebook-ah thil thleng langsar tak post a ni a, rilru ni lo puia ṭawng chhuak pawp pawp, ngaihdan dik ber emaw tia mi dang ngaichang lek lova tlangaupui phawng phawng kan tam hle a, inzir lawkna nei hek lo le, heng social media te hian kan ram min luhchilh thut a, a thuk tawh hle a ni. Kan rin aiin Media-in kan nunah nghawng a neih len tawhzia hi a hmangtute chuan kan hre ṭheuh awm e. Inkhap theih ni hek lo le, kan ni tin nunah a tel loin kan khawsa thei tawh lo va, nun tak chu nun lemin a zui a, Social Media-in min thunun tlat tawh a, a tel loa khawsak chu harsa tawh tak a ni.

'A boring hman lo' kan tih chhan ber, thil thleng langsar leh nuihna tur kan zawn reng karah hian thil tak tak duh leh chin tawk hria, ṭhalai eng emaw zat an awm thung. Thil reng reng hi a chhan hriat hmaa lo zeldin chiam te, enga mah hmaa a chhe thei ang bera inchhuahchhalte hi kan sim daih a va ṭha em. Thil nihna dik tak hriat zel hi kan tih tur a ni. Thil ho leh nuihzatthlak ringawt buaipuia nileng lenga hman kan nih chuan kan inenfiah a ṭul hle tihna a ni.

A chunga kan sawi tak aṭang hian hetiang lam do ngawr ngawr vang ni lovin, a chin tawk hriat hi kan tih tur pawimawh tak leh kan zir tur a ni.

- Vidpuia Hrahsel