Pathian aia mihring tihlawm tum ram hruaitu

Beidawnnain Zoram politik a nuai vel chiam laiin, beiseina sâng tak nen duh takin mipuiin ZPM an han thlang tling ta a. Chief Minister atan kohhran upa kan han nei zui ta bawk. Kohhran upa uapna hnuaiah hmachhawp duhawm tak tak leh ruahmanna ṭha tak tak nen ṭawng thlamuan kan ni ta zel a. ZPM auhla, kalphung thar kan hmuh ngei inbeisei chung zelin, inrenchemna lamtluang (austerity measure) zawh tura an insangmar thawmin kan thla a muan hle a nih kha. Zoramin kalphung danglam (change) kan hmu ngei dawn e, tiin ring kan fân ṭhup a. Thla sawm (10) a han liam meuh chuan ZPM ze dik tak kan hmu chho va, kalphung thar chu kalphung hlui nen ‘zawng fian phel ang’ lek an ni ta mai em ni, tiin kan inzawt ta sup sup a nih hi.

MLA a nih laia an kohhranin duh taka upa atana an thlan Pu Duhoma meuh pawh Pathian ṭihna avangin a danglam ngam chuang lo niin a lang. Nehemia, Daniela leh a ṭhiante anga, “Kei zawngin Pathian ṭihna avangin chutiang chuan ka ti ve lo,” tih thupuia neih ai chuan, kan hmaa mite tih loh dan pawh a ni bik lo tiin, Pathian aiin mihring pawisak zawkna nen ro a rêl ta zawk a. “Davida chuan mi zawng zawng chungah dik takin ro a rêl ṭhin a,” tih nunpui ai chuan, thil ṭha ti chung sia fel lo taka ro han rêl pawisak lohna kan hmu ṭan ta a nih hi.

Inrenchemna tlangaupui dum dumtu kha a han sawrkar ta a; sawrkar hmasate hun laia an inhaivûrna, an induhsak tawnna hleihluak tak takte chu hluihlawn ahnêkin Pu Duhoma sawrkar chuan entawn berah a nei chho ta mawlh mawlh mai. Mipui min thlamuan nana a ṭawngkam duhawm ber berte pawh, a chil per hul hma hauhin a bawhchhe ta zawih zawih a ni ber. Quarters chei, lirthei kawl, ṭul miah lova party mi leh sa dinhmun pawimawha dah, municipal corporation/council hlawh tihpun, thu sawia kal kualna hmun apianga dâwt sawi tel chenin Pu Duha hian a rawn misâ chho ta êm êm a ni.

Hlauhthawn rûk ang ngeiin Pu Duhoma sawrkar hian a party mi leh sate a thunun zo ta lo niin a lang bawk. MNF leh Congress party sawrkar chhung zawnga hlemhletna leh duhâmna tipunluntu lian ber pakhat chu–ram aia mahni pumpui rawngbawltu party mi leh sate kha an ni tlat a. Pu Ch. Chhûnga ang dikna leh huaisenna hmanga party mi leh sate rilru thathona do dai thei tu mah an awm leh tawh ngai lo a nih hi.

Thil ṭha zawng an ti ngei e; fak tur pawh an ni alawm. Mahse, kan thil ṭha tih zawng zawngte hi thil dik tâwk lo leh fel lo kan tihte hian a thai chhe zung zung si a nih hi. Mahni insawi mawina ri ta zut maite hi kalphung hlui zia bawk kha a la ni ta fan a. Ram hmangaih avanga hei leh chen lo inpe tawhtu lakah danglamna hmuh ngei kan inbeisei laiin, hmuh tur a vâng tial tial a. Pathian ṭihna leh piangthar a nih vang tal pawhin ram hruaitu pahnihte ai chuan a danglam ngei ang tia amah kan lo thlirna pawh, a nunah hmuh tur a tlem ta tulh tulh mai.

Ram changkang leh ropui tia kan hriata rorêltute chuan inthlan hmaa an thutiam tihhlawhtlin loh ai chuan an nihna kalsan ngam khawpin dikna an chawisâng ngam a. Thu an lo tiam tawh hnial kalhtute aiin mipui hmaa an thutiam an dah pawimawh hmasa ngam ṭhin. Chu chuan ram hruaitu puitling leh entawn tlâkah anmahni a chawisâng ṭhin rêng a ni. A tam zawkte lah ring lo mi an la ni zui! Keini ramah erawh chuan, chhawrthlapui ang maia ze nghet lo nei ram hruaitu, boruak tleh dan azira mahni thutiam thlâk danglam zung zung hreh lo ringtute'n ro an la rêl ta zel a nih hi.

Kan ram hian Pathian ringtu satliah ram hruaitu a mamawh tawh lo a, Pathian ṭihna avang zawka Pathian thutak nunpui ngamtu leh danglam ngam rorêltu huaisen, Pathianin kan Baibul kaltlanga ram rorêlna kawnga a duhthusam leh a mi fuihna ang taka rorêl ngam kan ngai ngawih ngawih a ni zawk si a. Chutiang mi chu kohhran upa Pu Duhoma rorêl danah hian kan hmu lo tulh tulh a nih hi. Party mi leh sa lungawina, an duh dan pawisak zawkna nena rorêl a thlang ta zawk mek a ni si a. Pathian rorêlna hmaa a din hunah engtin tak la insawifiah ang maw?

‘Mihring mize dik tak i hriat duh chuan, a kutah thuneihna (power) pe rawh’ tih thufing hmangin Pu Duhoma hian a ze dik tak min hmuh chhohtir mek zel a. Chu a ze dik tak tarlana awm mek chu kan ram dam nana mize ṭha leh duhawm ber a ni lo tulh tulh dawn niin alang. Zo fate hian politik kan luhchilh achinah Pu Ch. Chhûnga ang mi dik leh huaisen kan la hmu leh ta reng reng lo a, kan hmu lawk dawn lo ni pawhin a lang.

Sawrkar sum remchen nan leh sum leh paia sorkar sawh nghehna atana sawrkar lam inhrêk aia mipui nawlpui chunga tawrhna leh harsatna thleng zawnga rorêlna thuchhuak lo thleng chho ta zut te, heng zawng zawng laka sawrkar khalh ngil tura din, thlanmual ang maia thawm nei si lo Val Upa Council te, Pathian lungawina leh lawm zawng tak rorêlna aia mahni sangawizawnpuite lawmna zawng zawnga rorêlna lo thleng mawlh mawlh hian Pu Duhoma mai ni lo, a hnuaia minister ṭha tak takte hmai chenin a tibâl ṭan ta mek a nih hi.

Nakin lâwkah loneitute'n an thawhrim rah an seng dawn a. Chutih hunahte chuan ang angin nge thutiam duhawm ber berte kha, ṭahna mittui sûrtirtu, thinrimna thlentirtuah an ṭan dawn tih a ngaihtuah lâwk loh theih loh a nih hi. Dik taka ro han rêl hi mi dik tan thil har a ni lo ang bawkin, mi a dik tawk loh miau chuan dawihzep taka mahni lam inphamar chung zela thutiam bawhchhiat hi thil har a ni ngai lo. Mahse, Pathian erawh a pangngai reng a; Zoram dai theu tur mi rinawm a la zawng reng a ni zawk. Chutiang mi chu tu tak ni ngai ang maw?

- Lalremliana Pachuau