Mihring nun leh harsatna
Chetan Baghat, India rama lehkhabu ziaktu lar em em mai chuan, "A châng chuan nun hi i duh duh tihna tur a ni lo a, i tih tur i tihna tur a ni zawk," (Sometimes life isn't about what you want to do, but what you ought to do) tiin a lo sawi a nih kha. Kan nuam tih zawng ringawt ni lo, kan tih duh loh leh mi dang leh kan chungah pawh thleng ve lo se kan tih–thihna, hlawhchhamna leh chhiatnate pawh kan hmachhawn tho tho a ngai ṭhin a nih hi.
Lal Isua bulah pawh khan, a pian tirh aṭanga mitdel an hmuh khan a zirtirte chuan, “Rabbi, mitdel saa a pian hi tuin nge thil tisual, he mi hian nge a nu leh a pa-in?” an ti a, an zawt a nih kha. Isua erawh chuan, “He mi hian a tisual hek lo, a nu leh a pain an tisual hek lo; Pathian hnathawh a chunga a lanna tur a nih zawk hi," tiin a chhang a nih kha (Johana 9:1-3).
Sakhaw hrang hrang te, mi fing (philosopher) leh mi thiam (scientist)-te pawhin khawvela harsatna, natna leh thil ṭha lo lam zawng zawng lo awmna chhan hi sawifiah an tum vek a, kan rin dan leh pawm dan pawh a inang vek lo. Keini Kristiante chuan Bible aṭangin kan hrilhfiahin kan pawm a, chu chu kan innghahna pawh a ni. Eng pawh chu ni se, tu mahin harsatna hi kan pumpelh thei lo.
Mi inuluk em em, zûk leh hmuam pawh ti ngai lo, taksa sâwizawi ngai pawimawh em emte'n cancer natna an vei laiin, ruihhlo leh zûk leh hmuama fihlim lote an hrisel viau lawi a! Mi ṭhenkhat an hlawhtlin lain, mi ṭhenkhat erawh vawi tam tak an hlawhchham a. Chu mai a ni lo, pian tirh aṭanga piangsual leh mi ang lote an awm a; chungte chu eng vang nge? Eng nge a chhan? Eng nge kan tihsual? Tu thiam loh nge? Chhân theih loh zawhna tam tak a awm âwm e.
Khawvelah nunna neia kan pian chhuah rualin mi pangngai chuan mawhphurhna kan nei a; dam khawchhuak tura hna kan thawh a ngai bawk. Tunlai khawvelah ngat phei chuan, dinhmun siam ṭha apiangte chu mi hlawhtling, innghahna tlak, nupui pasala neih tlak an ni zel tawh a. Chhungkaw awhawm leh zahawm kan tehna lian tak pawh–sum leh pai ngah, khawvela innhahna neite hi an ni ta deuh zel a. An lak luhna leh an thawh chhuahna lam chu a lo dik vak lo a nih pawhin, thianghlim tak leh mi ṭanpuina atana an hman chhuah chuan tu mahin kan hnar phal lo a, kan sawisel phal lo chho mek chu a ni ta zel mai!
Kan hma lam hun siam tuma kawng kan zawhnaah hian, kan ruahman lâwknaah pawh tel ngai lo, tel tur pawha kan duh loh leh, hun leh kum, sum leh pai tam tak kan hloh phahna khawpa hma kan lakna kawngah kan la hlawhchham cheu a, a zahthlakin a beidawnthlak ngawih ngawih a. A ṭhen phei chu siam ṭhat theih tawh loh leh engtikah mah lo kîr leh tawh lo turte a
ni bawk.
Kan nupui pasal, kan fate'n min boralsan a, kan ngaihzawngte'n min ṭhen a. Theihtawpa kan inbuatsaih ve chungin hna kan dilnaah kan hlawhchham a. Vawi tam tak IAS, MCS, adt. kan bei a, tling zo lo a; kan sawhthing a la tâm zui a! Inhlawhfâkna tur kan hre mumal lo a, kan pawisa neih chhun a phai tial tial a. Gpay hmanga awlsam taka engkim kan lei theihna khawvelah hian Gpay-a pawisa lut tur nei ve lo zawng kher khera kan lo piangte hi tu thiam loh nge maw ni le tih mai a awl hle!
Mahse, heng heng zawng zawng hi keimahni chauhin kan tawrh bik leh kan tawn bik a ni lo a, mihring nun nihphung pakhat, mi zawng zawngin an pumpelh theih bik loh a ni. Chuvangin, hnual lutuk tur kan la ni lo a, damna leh hriselna ṭha kan neih chhung chuan beiseina hi kan nei tlat tur a ni. Mihring nun hi chona a ni a, min chotu chu harsatna zawng zawng–thihna, natna, hlawhchhamna, adt. te hi an ni. Chumi hneh thei tura Pathian siam kan nihna hi hre rengin hma lam pan luih i tum zel teh ang.
Bo hlen tur chu ui reng loin thlah liam thiam vat ila, beisei tur la awm chu beisei phâk turin inbuatsaih ila. A tak ngeia kan neih theih hun a thlen ve theihna turin kan ûm zel ang. Kan chunga thil thlengte hi kan tihdanglam theih loh chin chu pawm hmak ila, kan la thlak danglam theihte chu theihtawp chhuahin tihdanglam i tum teh ang.
Beisei tur nei tawh lo khawpa harsatna tâwk, Cancer, AIDS vanga khuma mu reng tawh, i thi dawn a ni tih nangmah leh i chhungte pawhin an hriat chian tawh hmun awm mek i ni thei e. Hmelma hnuhnung ber thihna ngamtu Pathian kan nei tih hi hre reng ang che. Chu chuan chatuan nunna min pe a, khawvelah mi vanduai ber nia mi dangin min hmuh laiin, chatuan ro neitu kan ni. Chuvangin, rintlak Pathian hi a rintlak loh ve ngai lo.
Kan harsatna tawhna hmunah ngei, kan hlawhchhamna hmunah ngei, kan beidawnna hmunah ngei hian kan la hlawhtling dawn a ni tih rilru puin, Pathian hnenah damna leh hriselna dil ila. Kan duh zawngte a hlawhtlin theihna turin theihtawpa inbuatsaihin, Pathian rin chhan chung zelin hma lam i pan zel teh ang.
- Rinfela Zadeng