KRISMAS BAWNG KAIH

December thla kan thleng a, tlangsam pawh a rawn par a, pangpar ni hauh loin hnim ang maia ngaih ni mah se la, Krismas lo thleng mai tur atana pawimawhna tak a nei si.

Chutianga Masi boruakin thinlunga hmun a chan mek lai chuan kan naupan ve laia Masi bâwng kan kaih dan khan lung a tileng a; tun huna mi tam takin kan chin ngai tawh loh a nih vangte hian thil chhinchhiah tlak tak a nihna pawh a awm. Lung tileng atan tal han sawi nawn leh ila.

Kan kohhran upate chuan kaih tur tih an lo rel fel vek tawh ang chuan rualû zawkte hnungzuiin Arro khuaa Krismas bawng kaihnaah chuan kal ka tum ve ta a. Heta kal ho hi mi 15 vel kan ni a, keini tak phei chu ṭangkaina kan nei lo viau a, phûr vanga kal kan ni ber zawk awm e. Phûr takin ka pa chempui chu iptepuiah ka ak chhuak ve ngawt a.

Arro khuaah hian hmelhriat sa ka neih loh avangin ka ṭhianpa Chhantea chu kawpin zanriahte eia riak ve mai turin a ute in chu kan pan a. Hetih lai hian kum 13 vel ka ni mai thei a, Arro khua pawh hi ka vawikhat kalna a ni nghe nghe.

Zanriah ei khamah chuan mualah kan chhuak khawm a, Arro khaw luh tirhah hian mual zâwl awmin, naupangte phei chuan ball petna atan an hmang fo ṭhin a. Zan lamah pawh bawng riah khawmna hmun a ni nghal bawk a, mual zawl kianga in pakhatah chuan keini ho chu kan kal khawm a. Chinchang hre zawk kan val ute chuan bawng awm khawm zinga kan kût sa ber tur chu zawngin touchlight-in an han chhun kual pap pap a. An hmuh fuh chuan a nghawnga hlin a, thlun beh a, a tuk lamah Khawzawl lamah letpui leh tura ruahman kan tum a ni.

Val u zinga ran chinchang hre tak mai Pu Chunga chuan a touch light, cell li ngat chuan kan bawng man tur ber chu a mit takah hian a chhun a. Hetia a chhun lai hian a thim lamah mi pakhatin hruizên valh sa hian lo phih awh tur a ni. Chutia light hmanga a mit taka chhun chu a mit tihvaihna atana chhun a ni a, mitvai taka a awm chuan a kiang hnaia amah pana mihring kal pawh chu a hmu fiah thei dawn lo tura ngaih a ni. Chutianga engtin tin emawa kan buaipui hnuah chuan a nghawngah tak mai hruizen chu tlangval pakhat chuan a va valh thei ta mai a; banah kan thlung bet zui ta nghal a.

Chumi zanah chuan in pakhatah hian kan titi khawm a, kan nui dar dar hlawm a. Thlasik lai, khaw vawh lai mah ni se la, Arro khua hi a lo zo ang reng hle a, zanah pawh chuan rin ai takin a vawt lo. Zan dar 9 velah chuan mahni riahna tur lam ṭheuhah hawngin, kei pawh chu ka ṭhianpa Chhantea nen chuan a ute in lam panin kan hawng ve a. A u nupui chuan dâp chhuatah hian mutna a lo phah diam sa bawk a, kan ṭhian dun chuan mu nghal mai a. Arro khua hi ka vawi khat hmuhna a nih avangin hlá ka ti deuh bawk nen, ka chau ang reng hle a, ka mu tui hle nghe nghe. A tuk zingah pawh chuan kaih thawh chawp ka ngai a, thophang tak chung chuan tukṭhuan kan ei mawlh mawlh a, keini rual tan chuan chaw ei tui loh a awm lem lo bawk a, ka ei nual tho mai.

Chaw ei khamah chuan mual zawlah keini ho chu kan kal khawm leh a. A hma nia a ṭhenin kal paha chiar hrui an lo chhahte chuan kan bawng kaih haw tur chu an han thlun belh leh a, hrui sei takte chu an hnuhtir bawk a. Kan inpeih ta maw tihah chuan bawng chu a thlunna aṭanga an han phelh chuan kaih mai kan tum a. A lo duh awzawng lo mai a, a kal duh ta tlat lo mai! A lu a thing muat muat a, a ni lo lama tlan vakte chu a tum bawk a. Hrui pathum vela a kaihna tur kan thlun hmang chuan kan pawt kâk ṭù hlawm a. A hnu deuhah chuan engtin tin emaw hian Khawzawl lam panna kawngah chuan a kal duh ta hlauh mai a. A tir chuan kal pangngaiin a kal mai a, nimahsela, a hnu deuhah chuan a tlan ta vak mai a. Kan pawt ding zo mai si lo chu hrui vuan reng chung chuan kan tlan ve vak hlawm a. Keini naupang lam phei chu kan tlan chak loh bik avangin a hnung lamah hian kawr phe lâwp lâwp chungin kan tlan ve a.

Khawzawl lama kala kilometer 3 vela Arro khua pelh tawh si, Khuaikhâm an tih (a hming hi ka sawi sual mai thei, tun hma lamah phei chuan ramhuai an hmuh fona hmun)-ah chuan kan bawng kaih chu ramhnuai lamah hian a tlan ta thut mai a. U Mafaka phei chuan a kaihna hrui chu a vawn tlat si avangin a pawt hneh lo kha kawngpui vutah chuan bawng chuan a hnûk khu rum rum mai a, ft. 10 vel lai hi a hnûk hmanin ka ring hial. Vawiin thleng hian vaivut khu kara U Mafaka bawngin a hnûk lai hi ka mitthlaah a la châm reng a, ‘p;a’ hi ka ti khawp mai. Bawng lah chu ramhnuai lam pana a tlan avang chuan a ni pawh chuan pawt ding zo loin hrui chu a thlah a, chak tak chuan ramhnuai hnim pik karah chuan a tlan lut a. Keini pawh chuan zui ve nghalin, hling leh bawn pik tak tak karah chuan a hniak zuiin kan ûm zel a, a hnuah chuan bawng chu kan hmu a, kan hual bet a, kan man leh thei hram a ni.

Bawng chu kawngpui lamah kan kai chho leh a; ni lo, kan hnûk chho a ni mah zawk a. A sual ve hrim hrim bawk nen chuan kaih a har hle mai a, hruia pawt an awm laiin a mawng lama lo nam an awm bawk a. A chang leh a mawng lama awmte chu a khéng a, tianga vuak a tawng ngun malh malh ṭhin hle. A ṭhenin a mei an lo herh a, mei herh chu a duh lo hle mai a, a ke hnung lam hi a leng vat vat ṭhin a. A chang phei chuan a tlan leh thut thut phah ṭhin avangte chuan a meia herh chu ti lo turtein kan han inkhap leh ṭhin bawk a. Kan bawng kaih berin sual a chhuah chang chuan a meiah kan herh leh nge nge ṭhin.

Tun hnua ka ngaihtuah leh hian hetianga bawng mei herh hi a lo na duh dawnin ka hria. Kan theihtawpa vial chuat tham khawpa kan han herh chuan a awm mai mai thei ngai reng reng lo a ni. Tichuan, Kawihthuang lui vel kan thlen aṭang chuan a zalh ta raih ni berin kan hria a, pangngai takin a kal ta a, kaih pawh a nuam ta hle. Khua kan hnaih tak deuh bawk avang chuan bawng lu-ahte chuan Tlaizawng parte leh Tlangsam parte chu bawng tan pawha khaw hmuh theih loh tur khawp hian kan thiat khat lûk mai a. Kan zinga fiamthu duh deuhin kan inrin loh laia bawng mei a lo herh thut chang phei chuan bawng chu a tlan leh vak a; nui hluah hluah chungin kan ûm leh vak ṭhin a.

Tlai lam, ni tlak dawn hnaiha biak in tual kan thlen chuan zun in kiangah bawng chu kan thlung a; thingpui sen hâng leh kurtai hmeh paha kohhran upa leh nuho kiangah report kan han pe nak nak chu a nuam ve ṭhin hle a ni.

- Mahmuaka Chhakchhuak