Written by
- K.Hmingthankaia.

AMC leh VC/LC

Kan ramah hian lungawina leh lawmna tur tam tak a awm chung hian keini ang mi kherkhiap leh kheuhbeuh tan hi chuan lawm lohna tur leh sawisel tur hi kan hmu reng mai a nih hi. Tun ṭumah pawh hian ka’n phunchiar leh lawk ang e.

1. Residential certificate/witness: Thil eng emaw kan tihnaah kan chenna venga khawsa nghet dik tak, khua leh tui kan nihna tihchianna tur kan local body-te hriatpuina a ngai ṭhin. Hetiangah hian eng vangin nge VC/LC-te hian pawisa an lak ziah. Cheng sawm hnih khat pawh ni lo, cheng 300/400/500-te an la ṭhin. Kum tin an tisang tial tial lehnghal. An khua/veng mi dik tak kan ni tih min hriat chian chuan lehkha chu min pe emaw, an sign emaw mai tur a ni lo em ni? Chutiang ti tur leh mawhphurhna la tura inzuar, in-candidate an ni lo'm ni? Chu lehkha chu eng atana hmang tur nge kan nih tihte hi eng vanga min zawt ziah nge an nih? Kan hmanna tur azirin rate an la tidanglam lehnghal.

An khua leh tui kan nih chuan lehkha chu min pe ang a, keini'n kan duh duhnaah kan hmang mai ang chu. Kan hmanna tur hi mi dang hriat ve kher ṭul lote a ni thei; kan hmanna pawh an hre zui thei tak tak em ni?

Mimal thil dilnaa sawrkarin dan anga an hming sign-na tur a tih apiang leh, mimal thila an tel vena tur apianga pawisa tam tak an phût ziahte hi dan em ni? Hetiang a nih zel chuan sawrkar hian thil nazawng, ṭul tak takna awm lo-ah hi chuan local body-te hi telh ve zel tawh lo mai se. Official-te’n an tih vek theih, a tikimtu mai an nihnaah pawh pawisa an phût zel hi a ninawm.

2. AMC: AMC hi pawisa khawn lam ngaihven hle si hian pawisa kan pek tawhna clearance certificate pek chhuah an tibuaithlak. Computer-ah property tax update-in kan pe vek tawh a ni tih lang reng chung leh, kan pekna lehkha awm reng chung pawhin Commissioner-ah dilna siam phawt a ngai, file process kual phawt a ngai, eng atana hman tur nge ziah lan a ngai, tih kual vel hi eng nge a ṭulna? Revenue deptt. ang hian pe ve zung zung mai se, mipui awlsamna ni mai tur. AMC office hi sawrkar deptt. dang aiin dawr an buaithlak ka ti ṭhin; biak an nuam lo lam ni lovin, an hna kal vel dan hi a mumal lo riauvin ka hre ṭhin.

AMC hi pawisa khawn tur ringawta din emaw tih mai tur a ni. An office chhung ngeia zun inah anmahni dawrtute zun man Rs 10 an la a. Anmahni dawrtute’n anmahni office building chhung ngeia lirthei an dah man an la bawk hi chu an ti lutuk deuh a ni. Thluaka sum lut AMC a ni deuh berin ka hria.

AMC office hungna pawn lam sir zei zeia footpath dawhsante saw, a chungah cement chhung leh si lovin an dah a. Sawlai saw kawng a zimin motor a lûn ve si a, kawngpuiah motor inhûng a awm ziah bawk si, footpath-ah kan kal lo thei si lo va, vaivut kan rap khu tulh tulh ṭhin a nih saw. An mawhphurhna a ni emaw, ni lo emaw, an office nghêng renga awm leh anmahni dawrtute kalkawng ber a nih bakah, khawpui enkawltu an nih ang ngei hian, cheng tam man pawh ni lo saw han siam ve mai se, khawpui tana ṭha ni mai tur. Hmuh let lehna loh turah chuan sum chhetê sên pawh hi an hreh ngang a ni ang e, te ka’n ti a ni e.

- K. Hmingthankaia