Written by
- Dr. Lalawmpuia
Lecturer DIET Serchhip

Israel anṭam leh Tree tobacco



Tun hnaiah ramhmul damdawi nia kan sawi leh rin te, thlai ei mi nia kan ngaihte zingah mihring tana pawi leh thihna hial thlentu an awm thu kan hre leh ṭhin a; a pawi hle. Tun ṭumah hian tun hnaia sawi hlawh tak thlai hnah pakhat, Nicotiana glauca (tree tobacco) chungchang kan ziak dawn a ni.

Tree tobacco hnah lâr chhan pakhat chu ṭhenkhatin ‘Israel anṭam’ emaw an tih vangte leh thihpui an awm ṭhin vang a ni. Israel anṭam leh tobacco plant-te hi an awm duhna hmun (habitat) inan vangte leh an pianzia ṭhenkhatah inanna lai a lo awm ve avangte hian Mizoramah chauh ni lo hmun hrang hrangah pawh ngaihsual thu report a awm tawh ṭhin. Tree tobacco leh Israel anṭam ho hi en chian erawh chuan an inang lo hle a; an family pawh a hran daih bakah, a hnah pawh hi en chian chuan a inang lo hle a ni. N. glauca hi a kûng a chang a, ft. 4-5 thlenga sang a ni thei a, Israel anṭam ho nen a inang lo hle.

Israel-ah hian anṭam chi tlanglawn deuh pathum a awm a, chungte chu Sinapis alba (white mustard), Brassica nigra (black mustard) leh Sinapis arvensis (wild mustard) te a ni. Mizoram leh India ram hmun hrang hranga kan hmuh tam ber chu Brassica junceae a ni thung. India anṭam leh Israel anṭam hi family khat ni mah se, a pianhmang a inang chiah lo. N. glauca phei chu khing India anṭam leh Israel anṭam kan sawite ai khian a kûng a hraw a, a lian zawk hle a ni.

Tree tobacco (N. glauca) hi Mizote’n vaihlo kan tih mai Nicotiana tabacum nen an inang hle a, plants inhnaih berte zinga mi an ni. Solanaceae family zingah pawh an inhnaih bik hle. N.glauca hi a zar a zing deuh a, a hnah pawh hring pâwl lam rawng kai, a par rawng uk emaw a eng emaw a ni. Israel anga hmun ro deuhah a awm duh hle a, India-ah pawh Rajasthan thlaler bul velah a ṭo nasa hle. Mizoramah erawh chuan a awm thu report a la awm lo thung.

N.glauca hi tree tobacco an tih avangin vaihlo chi khat pawh ti ila a dik tho awm e. Hei hi vaihlo pangngai (Nicotiana tabacum)-a alkaloids awm nicotine a neih ve vang a ni. Amaherawhchu, N. glauca hlauhawm chhan ber erawh nicotine aia alkaloid hlauhawm ‘Anabasine’ a neih tam vang a ni. Alkaloids kan tih hi thlai leh hnim hnahah chi hrang tam tak a awm ṭhin a, a tam zawk chu mihring tana a ṭhat rualin, ṭhenkhat erawh túr hlauhawm tak a ni thung. N.glauca hian anabasine 0.2%–2% thleng a nei thei a; mihring tana hlauhawm tham a ni. Vaihlo pangngai N. tabacum chuan alkaloids zingah nicotine a ngah ber a. Anabasine erawh 0.1% aia tam a neih loh vangin mihring tana hlauhawm khawp a pai lo ni a ngaih a ni. Thil mak ve deuh chu, hnim pet ṭhin rante hian N.glauca hnah an pet ṭha duh lo a, hei hi anabasine a neih vang niin zirchianna chuan a tarlang.

He chemical hlauhawm anabasine nei plant-te hi India ramah record a awm nual a. Chung zinga mite chu: Nicotiana glauca (Tree Tobacco), Nicotiana tabacum (Cultivated Tobacco), Nicotiana rustica (Aztec Tobacco), Lobelia sp. (Indian Tobacco), Datura metel (Devil's Trumpet) te a ni. Khing zingah khian N.glauca ang em chu ni lo mah se Lobelia sp. ṭhenkhat hian anabasine an pai tam tih report a awm a; chung zingah chuan Mizoram chhunga kan hmuh awmchhun chu Beraw-chal (Lobelia nicotianifolia) a ni.

Beraw-chal hian mihring tana hlauhawm tham anabasine a neih ve thu zirchianna a awm a; a awmna hmun azirtein 0.1%–1% thleng anabasine a nei thei a. Heng hnim hnah hi hmarchhak state zingah pawh ramhmul damdawia hmang an awm nia hriat a ni. Chuvangin, damdawi atana hman kan duh a nih pawhin fimkhur a ṭha hle a; Anabasine a ngah avangin taksa chhunga lak luh loh emaw, lak luh tam loh a him ber a ni.

N.glauca hi thlai leh hnim hnah dang nena ngaih pawlh te, spinach emaw tia eite leh ramhmul damdawia hmangte zingah thihpui an tam ber a; internet-ah pawh hian hmuh tur a tam em em. Chung zinga pahnih emaw lek chu han ziak ta ila. French nu pakhat chu a fanute chhung tlawhin Jerusalem-ah a zin a, a fanute in luahna bulah chuan hnah chi hrang hrang a awm a, chung zinga mi chu spinach thlai nen inang a tih vangin siam turin a la ta a. Chu a hnah lak chu a tui tih dan ang berin soup siam nan a hmang a, a tupa nen an ei ta a. A hnu rei lo têah chuan chu nu chu nikhawhreloin a awm zui nghal a, a tupa nen chuan buaipui zui ngaiin an awm ta a. Damdawi in thlenpui an nih hnuah pawh thâwkna lamah buaina nasa tak an nei chho zel a, vanduaithlak takin nu ber hi damdawi ina enkawl a nih aṭanga ni 20-naah a boral a. A tupa erawh rei tak an enkawl hnuin a dam takin a chhuak a, amaherawhchu, a kal leh thluakte a khawih nasat hman em avangin hrisel pangngai chu a pha tawh dawn lo a ni.

Taksa chhunga lak luh mai bakah taksaa hnawih ringawt pawh a ngeih lo tan chuan a hlauhawm. Mexico-a report pakhatah chuan, naupang thla 4 mi chu thâwk lama harsatna a neih thut avangin damdawi inah kalpui a ni. Damdawi in panpui a nih hma ní-ah naupang chuan a pum nuam lo a sawi a. Naute nu chu a ṭhiante’n ramhmul damdawi a ṭhat thu an hrilh a, tree tobacco hnah nuai sawmin, naute dulah chuan a hnawih ta a ni. Naute chu a tûkah chuan harsatna namenlo a tawk a, damdawi inah hruai a ni. Damdawi inah chuan naute chhungte chuan damdawi emaw, vaihlo emaw leh thil ṭha lo an pek loh thu an sawi a. Amaherawhchu, hemi hma ni hian naute chu a pum a nawm loh thu leh a ṭhenawmte’n ramhmul damdawi atana an chìn gigante hnah (N. glauca tho a ni) an tih mai chu naute pumah a chulh thu a nu chuan a sawi a. Medical examination-ah a lan danin, anabasine poisoning a lo nei nasa hle tih hmuh chhuah a ni a, thihna êm thlen lo mah se, naute thluak leh kal lamah pawi nasa tak a lo khawih hman a ni. Heng bakah hian cancer patient ṭhenkhat zingah pawh dam nana hman tum, thihpui nana hmang ta zawk sawi turte pawh an awm.

N. glauca poisoning hi food poisoning dang nen pawh a inang hle a, luak reh thei lote’n a inṭan tlangpui a, hriatna hrui chian loh nghalna leh thâwk lam harsatnate’n a zui ṭhin. He chemical mihring tana pawi thei anabasine hi plant-ah a awm leh awm loh te, a tlem leh tam lamte hi GC-MS emaw, HPLC emaw hmanga enfiah theih a ni a. Mihringin thlai a ei vanga dam lohna leh thihna hial a lo thlenin, anabasine hi mihring zun, thisen leh taksa tissue-ah a awm em tih enfiah ṭhin a ni.

Indian ramah hian anabasine awmna thlai ei vanga thihna report la awm chiah lo mah se, tun hnaiah Mizoramah ngei thi an awma sawi leh rinna a awm a. Ram dangte anga khawl han hman zung zung turte a awm remchan ṭhin loh avangin rin thua sawi hi a chang chuan kan pawm ber a ni lo thei lo ṭhin. Amaherawhchu, thihna a lo thlenin, mihring taksaah anabasine poisoning a awm ngei em tih finfiahna a awm loh chuan report leh document mumal tak a awm thei lo a ni.

- Dr. Lalawmpuia, Lecturer DIET Serchhip