Pian kum zêp leh a behbâwm

He khawvel ropui tak, Siamtu’n mihringte chenna tura a siam planet mak leh danglam takah hian nang leh kei hi vawi khat chiah kan lo piang ve zeuh a, kan piang nawn tawh dawn lo! Chu kan pian ni chu kan tan ni pawimawh bik a ni a, kan pian kum chu thlâna kan luh thlenga kan tan kum pawimawh bik a ni kumkhua tawh dawn. Chutiang taka kan tana kum pawimawh bik chu zahpui ang ziazângin kan zêp ṭît ṭêt ṭhin a. Eng nge maw pian kum zêp hi a ṭulna le?

Inneihnaa monu leh mopa chanchin ziahnaah hian an pian kum hi an zêp tlangpui. ‘… kum 19… ah a lo piang a…’ tiin an dah tlangpui. Inneite chanchin ziahnaa pian kum zêp hi tih dan tur rêngah kan ngai tawh niin a lang. Tlemin lo senior deuh tawh mah la, i chanchin ziahnaa i pian kum dik tak i tarlan avang khan mi pangngai chin chuan tu ma’n an hmuhsit phah lo ang che. A iai theitu tur ber i nupui/pasal tur khan i kum chu a hre sa ngei ang a, i kum zat hre lo chuan a nei lo ang che. Ani berin a iai loh che chuan vantlang hian nupui/pasal nei tur hian kan iai lo che asin. Kan iai lo che mai ni loin kan lawmpui hle zawk che asin. I pian kum dik tak i chanchin ziahnaa kan lo hmuh ve mai khan mak kan ti lo a, kan inhrilh ru sep sep lo a, i mualpho phah miah lo. A thuhrimah, kum kha leh chen veng khat khaw khata i lo chenpui tawh, i mizia pawh eng emaw chen hre tawhte hian i kum awm zat chu kan ngaihruat thiam tho tho. Tin, i pian kum i tarlan (ngam) avang khan i kum rualpui zawnglai ve bawkte pawhin beiseina rilru thar an lo neih phah thei asin. ‘Ani pawhin a neih chuan ka la tlai chhe bik lo e’ tia mi pahnih khat talin nupui pasal neih duhna rilru thar an put phah phei chuan a va ṭha dawn em.

A lehlamah senior chu sawi loh, naupang tea innei tih kan hriat reng reng, pian kum zahpui tur ruala kan ngaih lem lohte pawh hian rual ute tih dan entawnin an pian kum an tar lang ngai ta lo. Mizote hi a dik a dawk thlu loa mi tih dan entawn mai ching tak kan ni a, naupang zawkin rual ute tih dan an entawn pawh hi a mak lo e. Mitthi an awm apianga (ṭawng mawi lo ni lo se) an dam laia chanchin chhuanawm tak sawi tur nei lem lote pawh an chanchin ziahna sem tur emaw kan ti tlat te hi kan intihhmuh vang mai mai a ni. Mi ropui bik, vui nia an chanchin leh sûlhnu chhuanawm tak tak sawi vek sen rual lohte erawh an awm ngei mai. Chung mite chu an chhungte’n an duh phawt chuan an chanchin ziahna chu sem mawlh rawh se. Mi dangte tan pawh a bengvarthlak a, entawn tur sûlhnu ṭha min kawhhmuh a, an chanchin ziahna pawh in lama hawn a, dahṭhat khiau tham document hlu a tling ṭhin.

Mi ropui bik pawh ni lem lo, nang leh kei, mi satliahin thih nia chanchin ziahna sem tur emaw kan ti tlat hi thil ṭul tak a ni lem lo. Mitthi vuinaah hian ka kal ve ta nual a, mitthi tam zawk chanchin hi chu pian leh mûrna, pianpui unau, nupui/pasal fanau te, nat dan leh a tawpa lawmthu sawinaah tih vel bak hi a ni ngai lo. Hetiang hi chu vui programme-ah chhungkaw aiawh thusawituin minute sawm emaw lekah a sawi zo vek thei. Sum leh pai heka a ziak sem kher hi a ṭul lem lo. Hei vang hi a ni mahna, vui zawh ruala mitthi chanchin ziahna, vuitute’n ṭhutphaha an hman, an kalsan tak mai mai chhar khawm mawlh mawlh tur kan hnutchhiah zut rêng ni.

Pian kum zêp chungchangah let leh ila. Presbyterian Kohhran Hmeichhe chanchinbu, thla kip chhuak AGAPE-ah hian ‘Hruaitute Chanchin’ tih huang a awm a, thla tin hemi huangah hian hruaitute chanchin an tarlang ṭhin. A tlangpuiin hruaitute chanchin an ziahnaah hian an pian kum an ziak lang ngai lo. A ziak lang chu tlemtê chauh an ni. Chutih rualin, Kohhran Hmeichhiaa an rawngbawlna nena inzawmna nei lem lo, an sawrkar hnathawh erawh (sawrkar hnathawk an nih chuan) an tarlang ṭha duh leh viau lawi si. Zawng lai pawh ni tawh lo, ‘Ka pian kum ka tarlan chuan miin min iai dah ang e’ tih tur awm tawh bawk si lo, tu leh fate nena inkai diah tawhte’n zahpui ang hrima pian kum an zêp ṭît ṭêt hi eng nge a ṭulna le? An Bible châng ngainat leh hla duh zawng an tarlang tel ṭhin ang chiah hian an pian kum hi tarlang hreh suh u. An pian kum kan hriat avang khan tu ma’n kan ngainêp emaw, kan hmuhmawh emaw phah lo. A thuhrimah, kohhran hmeichhe hruaitute an ni emaw, mi chanchin hrim hrim ziahna kan chhiar hian pian kum tarlan a nih loh chuan chhiartute kan bangbo ru deuh tlat. Kohhran Hmeichhe hruaitute u, in pian kum kha zahpui miah suh u, rawn tarlang zel tawh rawh u.

Kumin August ni 4 kha ka pian cham a ni a, ka birthday ni hian Pathian hnena ka lawm thu tawi te, hla tlar hnih khat lek leh ka kum dik tak nen Facebook-a ka wall-ah ka tarlang nghe nghe a. Ṭhenkhat chuan Facebook-a pian cham denchhena mahni kum (dik tak) tarlan kulh mai hi ṭul lo an ti ang a, ṭhenkhat chuan over min ti ang a, in la frank pawh min ti hial ta ve ang.

Ka kum dik tak ka tarlan hian mite’n, ‘Ka rin aiin a upa’ emaw, ‘Ka rin aiin a naupang’ emaw min ti se emaw, frank min ti se tih duh vang pawh a ni lo; ka kum a nia, ka nihna a nia, ka tarlang mai a ni. Kan pian kum emaw, kan kum dik tak kan tarlan hian kan mualpho phahna ka hre lo a; chutiang bawkin kan pian kum kan zêp ṭît ṭêt hian kan ropui phah chuang lo.

Hetih rual hian, ṭulna bik thil pawimawh a awm a nih lêm loh chuan mi kum emaw, pian kum emaw inzawh chut erawh a ṭha chuang lo.

- K Lalrinchhana