Written by
- Reuben Lalnunthara Hnamte

ROPUINA HI ENG NGE

Mihring tungchhova piang tawh phawt hi chuan mi ropui nih hi kan duh deuh vek awm a sin. Kan ropui tih zawng erawh a inang lem lo. Naupangte chuan ropui an tih chu a dang a, puitling zawkte pawhin ropui kan tih chu a inang lo nual ngei ang. Kan lo puitlin hnu hian mi ropui nih emaw, dinhmun ropui luah emaw kan châk fo ṭhin. In ropui neih kan duh a, mi hausa nih kan duh a, mi chunga lêng nih kan duh bawk ṭhin. Ropui inchuhna hian khawvel siam hma ata tawh buaina hi a siam tam khawp mai a; Setana chuan Pathian aia ropui nih a duh avangin Pathian a do va, hneh ngei tumin a bei a; mahse, amah chu hneha awmin van aṭanga paih thlak a ni ta zawk a ni. Khawvela indopui lo chhuah ṭhinna te pawh ropui nih duh vang a ni châwk. Hitler-a chuan khawvel hneha ropui taka insiam tumin Europe a la duai duai a, mahse, hnehin a awm ta zawk a nih kha. Chutiang bawkin hmânlai lal hote pawh khan ropui nih kha an duh a, anmahni kha Pathian ang hiala inngaiin, an mipuite’n pathianah an biak an beisei ṭhin a ni.

Ropui nih duhna hian remna aiin indona a thlen a, khawvelah pawisawilo mi tam tak an thih phah a, mi tam tak piansual phahin, tuarna chauh lo chu hlawh chhuah a nei lo tih mai tur a ni. Hnehtu nih duh hnam, ropui nih duhna hian khawvel leh hringnun hi a va chawk buai tehlul em! Chungnung zawk, ropui zawk nih inchuhin ram leh ram an indo va, chu chuan khawvel leh ram tam takah pawisawilo nunauteah tuarna nasa tak a thlen ṭhin. Pathian thute duh hle anga langin kohhrante pawh kan han ding a, ropui zawk nih duh avangin kohhranah meuh pawh intihthiam lohna leh inthenna hial a hring chhuak a. Kristian inti, ringtu inte zingah pawh ropui nih duhna hian innghirnghona leh inṭhenna a titam hle bawk. Kohhran chhungah pawh inngeih lohna chhuahna tam ber chu ropui zawk, challang zawk nih duhna hi a ni fo ṭhin. Pawl hoahte pawh inṭhenna leh pawl chak lohna thlentu tam tak chu ropui zawk nih duhna avang hi a ni fo. Ropui nih duhna hian khawvel leh he hringnun ngei pawh hi a tibuaiin a tikhawlo tak zet a ni.

Ropui duhna hian Lal Isua zirtirte meuh pawh a kal pêl bik hauh lo. “Vanramah tu nge ropui ber ang le,” (Matthaia 18:1) tiin zawhna an zawt hial mai a ni. Rawngbawlna kawnga pawh hian ropui zawk chungnun zawk nih duhin kan intlansiak a, mite hmuha langsar leh fel âwm taka lan chu kan thiam viau. He ropui nih duhna hi mihringa ze bet tlat pakhat chu a ni ve hrim hrim a ni. Tunlai khawvelah pawh hian ropui nih duhin kan phe suau suau a, a thim a var pawh thlu lo leh a mawi leh mawi lo pawh dâwn lovin kan bawh huam huam a ni ber mai. Politics ni se, ram hmangaih tak takna aiin ropui leh lansarh duhnain kan khat a, pawl hovah ni se chu ti bawk. Ropui duhna hian Kristianna meuh pawh hi a ei chhe mek a, kohhran pawh hi a ei chhe mek a ni. Mi hausa tak te, nihna sang tak neite hi mi ropui an ni hran lo; kan ropuina zawk hi chu mi dangte min thlir danah hian a innghat daih a ni. Hausak te, nihna sang neihte hi chu a kumhlun lo, rei lo teah a ral mai; mi thinlunga kan ropuina erawh hi chu kan thihnu thleng pawhin a zual zel zawk a ni.

“I hnain thuneihna a pe che a, i nungchangin zahawmna,” tiin Irwin Federnman a lo sawi daih asin. Thuneihna, lalna, lansarhna te hi mi tam tak chuan ropuinaah kan ngai ṭhin. Chumi châk chuan kan bei ṭâng ṭâng ṭhin a, a mawi leh mawi lo, mi thinlung tihnat leh tihnat loh lam pawh ngaihtuah lovin kan phî ruai ṭhin. Ropuina awmzia tak kan hmuh ṭhelh vang a ni châwk. Hotu lal tak emaw, an dinhmun avanga mi chunga lêng ṭhinte pawh hian an hote leh mipuite zah leh ngaihsan nih an inbeisei ṭhin a. Mahse, an nungchang leh awm danin a zir loh chuan a lang lamah zahawm takin awm mah se, hnung lamah an nuih zui ṭhin.

Chhungkuaah pawh pa ber nih avanga engkima thunei nia inngai a, mahni nupuite leh fateah thuneihna hmanga invaupûng chi tam tak kan awm a. Mahse, kan fate an lo lian a, thuneihna leh vauna hmanga kan thunun theih loh hun a lo thleng a, chhungkaw tan a pawi ṭhin a ni. Kan nungchang leh nun danin a zir miau loh chuan kan hneh theih loh hun a thleng thuai mai. Chhungkaw ropui kan tihte hi hausa tak leh in ropui tak nei ngawtte hi an ni hauh lo. Pathian ṭih chhungkua, an bula awm nuam leh chhungkaw hlim, mi dangte tan hnawksak lo te hi an ni asin. Chungte chuan thlahte thlengin malsawmna an dawng ṭhin.

Ropuina hi chu tlâwmna nun hi a ni daih asin. Isua pawh khan he khawvela a awm lai khan lei leh vana thuneitu a nihna kha a chelek rêng rêng lo. Mihring tihduhdah leh hmuhsit hlawh mah se, a nungchang leh awm dan khan zahawmna a keng tlat a, a hun têah lo chuan sipaiho leh puithiam lalte pawh khan an man ngam rêng rêng lo.

Eng hi nge ropuina tih in hriat duh chuan mi chunga lên theihna hi ni lovin, nungchang zahawmna zawk hi a ni tih hi hria ila; hriselna ṭha neih hi a ni bawk. Ropuina chu min tinâa min tichhe ṭhin thil kalsan theihnate hi a ni a, khatiang hmanga mi dang tihchhiat ve lohte kha ropuina dik tak chu a ni. Mite na taka siamte hi ropuina leh hnehna, thuneihna a ni rêng rêng lo tih hi kan hriat a pawimawh.

I nun dan fimkhur la, i hriselna vawng ṭha la, zahawm takin nung la, mi ngaihah mi ropui ni mai ang. Thinlung takin Pathian ṭih la, dikna leh rinawmna vawng tlat la, mi ropui nih i hlawh ang. Ropuina hi ṭawngkam thiam zuap zuap leh thusawi thiam a ni ber lo va, i nun danin mi rilru a hneh a, a ṭha zawnga mi thinlunga i awm chuan chu chu i ropuina zel tur a ni e.

- Reuben Lalnunthara Hnamte