Written by
- K. Hmingthankaia

INHèK


Kan Bible-ah hian, ‘I vengte hêk suh,’ tih a awm. Inhêk hrim hrim hi thil ṭha lo lam kâwk a nih avangin, inhêk tih ri hriat hrim hrim hi a hahthlak a, a ri a mawi lo va, eng emaw ti takin rilru a tihah ṭhin.

Tun hnai August 2025 thla tawp dawn ṭêpah Pi Maria CT Zuali, IAS, Mizoram sawrkara Commerce and Industries Director chu a thawhpuite’n Minister hnena an hêk thu ram pum hriat turin a thang chiam a. A hnu lawk September ni 1-ah an transfer thu hriat zui a ni. Hetia mi inhêk thu a darh chiam hian an hêka tan chuan thiam lo zawk leh dik lo zawk, misual nih hlawh theihna a nih avangin a nuam lo duh viau ang. Tin, mi hêktute pawh hi mi hêk hmang, misual leh rilru dik lo zawk nih theihna a nih tho avangin mite’n an thiam ngawt nghal ngai hek lo. A lehlam lehlam ṭantute pawh social media lamah an tam viau tawh awm e; Pi Maria-i thlavang hauhtu pawh an tam tawh mai thei.

Kei chuan social media ka en ngai vak loh avangin eng nge an sawi pawh ka hre ve chiah lo. Mahse, social media-a thute chu thutak leh rintlak vak lo, rin thu a tam ang tih ka hria. Tin, he department chhunga awm ve lo tan chuan thu dik, thu lai hriat tak tak theih pawh a ni lo vang a, a chhunga awmte pawhin ṭan lam leh ṭan loh lam, dik zawk leh dik lo zawk titu an awm tho bawk ang.

Kei pawhin a dik leh dik lo, thu haw lam leh kal lam pawh ka hre lo. Mahse, Pi Maria-i hi ka lo khawngaihin ka lo ralkhat ṭan ve ringawt a ni. A chhan chu, hetia an hêk thu a tlângthan vak tûk lawka an sawn thu mipuiin kan han hriat hian, a thiam lo zawk, a dik lo zawk, misual chan a chantir thei deuh tlat a ni. Chuvangin, thil hrang hrang ka ngaihtuahin Pi Maria-i hi ka lo lainat deuh tlat a ni.

Tun hmaa ka hriat ve dan khan, sawrkar hnathawk tu pawh, a te ber pawh inhêkna a awm chuan, a dik leh dik loh chhuitu tur, an hêka hnathawh têt leh len azir khan inquiry officer an ruat ṭhin a. Tin, an hêka pawh chu insawifiahna hun an pe bawk ṭhin ni khan ka hria a. Chutiang chuan Pi Maria-i te case hi an ti ve em? Sawrkar hi a va che rang phut phut ve. A hmain thu inmun rei tak a lo awm tawh zawk em ni?

Sawrkar hna thawk leh thawk lo zingah pawh, mi dik leh thil dik taka tih duh mi, taima leh ṭhahnemngaite hian huat, ngei, er, rêl leh do an hlawh duh hle a; an bula mite’n hnawk an ti duh hle. Sawichhiat leh tihchhiat an tum ṭhin. Hei hi Setana khawvel dan, thil thleng fo a ni. Chutiang chu Pi Maria-i chungah hian a thleng ka ti lo nâ a, a nih chu ka ring deuh a ni. Mizoram sawrkar hnathawkte hi rei tak lo inthlahdah tawh an nih bakah, mihringte hian zalen kan duh em avang hian kan zalenna tur dâltu nia kan hriat chu kan haw duh hle a, a do turin inthurual pawh a awl duh hle tih ka hriat chian vang a ni.

Pi Maria-i hi MNF sawrkar tlak chhan leh ZPM sawrkar theih chhan, factor lianpui zinga mi a ni. Chuvangin, kei pawhin ka lo ṭan ve em em a, ZPM sawrkar pawh hian a dah pawimawh hle turah ka lo ngai a. ‘Maria divides’ tihte hi a thleng ang tih ka hlau a nia. Champhai DC a nih laiin thil ṭha leh dik a duh vang leh, ram dan a ngaih pawimawh avangin Mizoram mipuiin kan huat em em leh kan sawi luih luih, kut hnathawktu ṭhenkhatte tawrhna ni bawk, kuhva rah smuggling chu na taka a do avanga MNF sawrkarin a sawn bo niin mipuin kan ring a, chu chu ZPM tan malsawmna nasa tak a ni. An sawn hnu rei lo teah IAS a kai zui lehnghal.

Chuvangin, ZPM kalphungthar sawrkar inti leh, sawrkar hnathawkte siamṭhat tum viau anga lang sawrkarah hian neitu rilru pu tak chungin ngam tak leh huai takin, ṭhahnemngai takin hma a la ta pawh a ni thei asin. Mahse, hetia an sawn ta mai hi a Minister nen lam hian thil fel lo a awm ta em ni tih awl tak a ni. An sawnna post chu a ṭha zawk pawh a ni thei, mahse, thiam lo zawk chan chang ang deuha a lang hi nâ ka lo tihpui a, ani pawhin nâ a tih ve tho ka ring.

A thuhrimah, hetia inhêkna thu a than rual ruala kan in transfer zel dawn chuan, sawrkar hnathawkte’n inhêk nuam a ti lutuk ang a, sawrkar hnathawk awm ṭha duh lo leh zalen leh zelthei châk, rilru hrisel lo, dik lo zawk apiangte hian mi an hêk sup sup mai ang tih a va hlauhawm ve. Opposition lawmah a tla ang a, fuihpawrh tur an lo zawng char char mai dawn si a. Pi Maria-i pawh boruak a nei fo tawh si a, kan tilâr ta bawk a, amah a fit-in a zei bawk si a, next election-ah chuan tute emaw party candidate a ni mai lo'ng maw?

- K. Hmingthankaia