CSS hnathawkte nawrhna khan kan ramah harhna thlen rawh se
Bible-in, "Thutiam tihhlawhhlin leh si loh ai chuan tiam loh law law a ṭha zawk," a ti.
CSS hnathawkte nawrh avang khan sawrkar leh mi tam takin, kawng hrang hrangin harsatna inang lo tak tak nasa tak kan tawk ngei ang. Harsatna a nasa thei ang ber thlentir kha nuara nawrtu tan chuan hlawhtlinna a ni ve tlat si. Engpawhnise, kha thil thleng aṭang khan kan ram hian zir tur pawimawh lutuk a hmu chiang viauin ka hria.
Kan rama politician intite, mahse, ni si lo, partycian-te hian ram ṭhatna tur tak tak atana ṭhahnemngai taka rilru seng peih tak tak si lo hian, inthlana tlin theih dan tur ngawr ngawr ringawt an ngaihtuah ṭhin avanga khatiang thil kha thleng ṭhin a ni.
Inthlana chak theihna tura mipui hip theih dan tur ringawt chu an rilru senna ber a ni a. Eng nge mipui rilru tihpuam theihna ber ni ang. Eng issue nge lian deuh ang, tih an ngaihtuah char char ṭhin a. Inthlana an chak theihna tura mipui sukthlek tidanglam thei tur nia an hriat apiang chu an tiam pawp pawp ta mai ṭhin a ni.
A nghawng pawi tur lam emaw, a vuaklet nasat tur lam emaw, tihhlawhtlin tak tak harsat tur zia lam chu an ngaihtuah thleng phal ngai lo. Miin vawi khat vote khat a thlak tur lai chiah leh, an lal hun tur chiah bak an mitthla ngai lo a ni. A tih theih tak tak dawn leh dawn loh lam te, kan ram tan a ṭhat tak tak dawn leh dawn loh te, a tihhlawhtllin dan tur lam te, eng harsatna nge awm thei dawn? tih lam chu an ngaihtuah duh ngai lo. Eng hi nge, khawi hi nge kan tiam leh ang tih chiah an ngaituah ṭhin vanga buai leh nuai nuai ṭhin kan ni.
Tin, mi zawng zawng leh ram tana ṭha tluantling ber pawh ni kher lo, tute emaw tihlawm leh tihlungawi tumna, mi tlem tète hamṭhatna tur tihhlawhtlin tum reng rengin an term an hmang zo va. An thutiam tihhlawhtlin theih nan sawrkar leh department hnathawh kalphung pangngai zawng zawng an tibuai a, pawisa pawh kualkawi a ngai bawk a. An thutiam mi zawng zawng tana ṭha ber kher lo, a ṭhen phei chu mipui rilru tihkhawlohna a thlawna thil sem tih vel mai maite buaipuitirin deparment leh sawrkar hnathawkte an term an hman zawhpui leh mai ṭhin a ni. Mi ram hruaitu ṭhate anga ril taka thil thar leh thil ṭha ngaihtuahna hun an nei ta lo ṭhin a ni. Hmanlai, district council pawh kan nih hma deuh leh kan nih hnua kan ram tana ngaihtuahna tak tak lo sengtute leh lo thawktute kha politician changkang dik tak an lo ni zawk a ni. An va ngaihawm em.
Chuvangin, mipuite pawh hian inthlan dawna thutiam ngah lutuk party chuan hna tak tak thawk hman lo leh, sawrkar ṭha an siam hman dawn lo tih hriain i thlang duh tawh lo ang u.
He thu hi tuna CSS chungchang chauh a ni lo va, tuna ZPM sawrkar chauh demna a ni hek lo. Anni chu demna tur tehchiam an la awm lo zawk ber. An thutiamte chu a theih dan dana tihhlawhtlin tum chuan an bei chho ve zel niin a lang zawk.
Kan hun kal tawh zawng zawnga kan party-cian-ten tlin chauh politic an khelh ṭhin avang khan, tihhlawhtlin theih tak tak loh tur leh tihhlawhtlin pawh ni se, ram pum tana ṭhatna tluantling ni ta tak lo an lo tiam nasat ṭhin avang khan buaina tam tak a lo awm tawh ṭhin a. Insawichhiatna leh inchirhthehna nasa tak a thlen a, an tlinpui chu an tlakpui leh ṭhin a ni.
Tute pawhin an thutiam chu tihlawhtling dawn mah se, kan ram leh keimahni, a mihring tan hian a ṭha tluantling dawn em? tih ngaihtuah hmasa ṭhin ang u.
Thil hi kan duh ang ngawta awlsam a ni lo tih hi i hre nawn chiang hle ang u. Kan thu thua ram thil leh sawrkar thil hi tih ngawt theih a nih loh hi. Engkim hi a tih dan tur dik kual kawi fel tak a awm a ngai zel si a.
Tuna CSS hnathawkte pawh hi ZPM-in 2023 MLA inthlan hmaa thu an lo tiam tawh vanga nawr huai ngam an niin a lang. Sawrkar hnathawk la tur leh dah nghet turte hian thu tiam mai mai loh a ṭha. Sawrkar hian hna thawktu tur chu mamawh hle mah se, hna nghet siam (create) tur chuan hun a duh reiin, a kual kawi thui theih em hi. Pawisa a awm a ngai bawk si.
Tuna CSS hnathawkte pawh hi sawrkarin a mamawh vang leh mamawh lutuk lohte pawh an awm mai thei, a remchan dan dana lak dan chi hrang hranga a thawhtirte an ni ang. Mahse, dah nghet tur chuan chu hna, post chu siam/create phawt a ngai a, phalna leh sanction engkim a ngai a, chutiang chu thil awlai lah a ni si lo. Tin, hna nghet post chu lo siam mai pawh ni se, pawisa pek tur a awm a ngai bawk si. Tin, dan ang chuan hna nghet la tur chuan advertisement chhuah a, a duh duhin an dil a, exam leh interview-a tlingte chauh lak tur a la ni lehnghal a. Sawrkar hna nghetah hian duh duha indah ngheh ngawt theih pawh a ni em ni le?
Tuna CSS hnathawkte pawh hian an hnathawh mek post chu dan anga a ngheta lak theih a nih hunah dan angin dil ve mai se, a latu azirin, anmahni'n an zir bawk chuan an lo thawh rei tawhna chuan duhsakte pawh a hlawhtir mai ang chu. Tin, an hnathawh tur chu a nghet lo, mai par thlawn leh mai theihna hna, sawrkar pawhin dah ngheh a intiam miah lohna a ni tih hre chiangsa renga thawk an ni si a.
Chuvangin, sawrkar kan neih tawh zinga danglam deuh bik tura kan beisei ZPM pawh hian, CSS hnathawkte dah ngheh a lo tiam tawh a nih pawhin, leh, CSS te dah ngheh theihna tur dan hmanhmawh taka a siam kha huaisen takin sut leh ngam se la. Health Worker 31 an dah nghehte erawh kha chu dah ngheh theihna dan an siam hnu leh an sut leh hmaa mi a nih avangin dah nghet tlang law law se la.
Eng thilah pawh fuh lo deuh thil a awm reng rengin, party dang leh sawrkar dangte la tih duh ngai loh chu danglam bik tum ZPM chuan, 'E, kan lo ngaihtuah kim lo a ni. Kan lo tisual a ni,' huai tak leh tlang takin ti ngam zel ṭhin se la chuan, ngaihnep aiin ngaihsan an hlawh zel zawk ang a. Party dang chungah an leng zel zawk ang. Ngaihdam dil ngam hi rorelnaa Pathian ram thlentir tumtute chuan an ti ngam ngei tur a ni. Tu mah famkim kan awm si lo va. Chuti a nih loh chuan a hmaa mite ang thoin buaina leh sawiselna chauh an tawk leh ang a, an inhnukhnawk leh zel tho ang. Chuti maia thil ṭha tih zung zung a theih loh hi. City bus tlan dan tihdanglam mai mai pawh tihlawhtling thei lo tan chuan, CSS employee sing chuang dah ngheh phei chu a huphurhawm khawp ang.
State dang pawhin thil mak tak tak leh buru tak tak an intiam ve tho maithei, mahse, tihlawhtling leh lo pawh ni se keini ang hian a hnuah an inchhuahchhal lehin, a state pumin an buai nuai nuai leh chuang lo a ni maithei, an thawm kan hre khat em mai. Chubakah, Kristian ram takin keini chuan, ram pum tana hmasawnna tluantling leh ngelnghet leh tih theih tak tak tur lo chu i tiam ve mai mai tawh lo ang u.
Politician inti, mahse, ni si lo, partycian- ho, inthlana tlin leh lal chauh politic kheltute hian magic man leh magic state kan nih si loh chuan, thu i tiam pawp pawp tawh lo ang u. Mipuin kan chhu zui zel tawh dawn si a.
Ka ni lovin rilruin ngawi rengin thu tiam ila, tihtakzeta beiin a takin tihlawhtling bawk ila, ram hruaitu ropui leh hlawhtling, mi zawng zawng fak phu nihna a lo ni ang.
- K. Hmingthankaia