Written by
- Joseph Lnta.

Hnahsin Kut 2025 kan chhim ve

Octrober ni 16, 2025 (Ningani) tuk khan bike-a inphur bâwr tak chungin Zemabawka kan innghah khawmna tur lam ka pan a. Kum lamah pawh kan naupang zawk zawk tawh loh vek, kan bike-a mutbu leh thawmhnaw dang phur bâwr lûk chunga kan han inhmu khawm chu nuih pawh a za lek lek a, a hlimawm viau lawi bawk. Ka zinpui turte hi Ex-Minister Pu Zodintluanga (Mama) leh Ex-MLA Pu Chalrosanga (Mavala) bakah, Lunglei lam aṭanga ka ṭhian leh unaupa te pahnih Pu Laldingngheta leh Pu Enkawla te an ni.

Kei tak phei chuan Hnahsin Kût hi engtiang takin nge an hman dawn tih lam ka lo ngaihtuah thui vak lem lo a. Chief Minister leh Tourism Minister ten an han hmanpuina erawh chanchinbu lamah ka lo ziak liam ve puat tawh a. Ka rilruah tak phei chuan pangpar kûta mipa rual kan kal tur chu tiin, nuih a za lek lek bawk. Champhai han kal hrim hrim erawh a châkawm alawm tia kal ka ni deuh ber awm e.

Zemabawk thingpui dawra kan inei puar peng pawng hnuah bike panga chuan kan in zui chho ve ta a. Seling pelh aṭang chuan keimahni ang thoa ṭhian ho inphur bâwr tak tak hmuh tur an awm chho ṭan a, Lunglei lama kan ṭhian pahnihte pei chuan an bike ang khalh an hmuh apiangin, kan ṭhiante an ti thei zel a. Saitual kan thlen meuh chuan hotel-ah pawh Hnahsin Kût kal lam leh haw tur hlir an lo ri hut hut tawh a, chaw ei dawhkan pawh kan chang lawk lo hial a; a boruak a nuam ṭan khawp mai.

Champhai panin tluang takin kan tlan ta zel a, kan hmanhmawh vut vut lem loh avangin kan taksa mil tawka tlan zelin, kawng lakah vawi tam tak kan châwl a. Champhai kan lut ṭep tawh tihah kan zinga upa ber leh hmahruaitu chu kawng diak leh nâl em emah hma lam pana a tlan chu, a bike chawpin hnung lam a rawn hawi zawk mai a. Keini lah a diak em avangin bike han dintir mai a har bawk si a, kaihthawh mai lohin a let rei hle. A nat loh hlauh bakah, a bike pawh a hmelhem lem lo hlauh a, berh erawh a berh khawp mai. Hnahsin Kût kan kal hma kar hian thlenna tur hotel hrang hrang kan be kual nasa hle a, Champhai lama kan hmelhriatte bakah MJA lama ka ṭhiante pawh ka be kual nasa hle bawk a. Thlenna tur hotel ruak a awm ngang loh avangin Champhai pa fel, zuan zang leh pa (a sapṭawng takin 'man') tak mai Pu Hlawha huan, New Champhai Zote road-ah kan mutbu zawng zawng nen chuan kan inphur lut ta tawp a. Pu Hlawha hian kan riahna tur leh mamawh hrang hrangte a lo ruahman sa vek a, kan va han lawm tak em.

Kan riahna tur hmunhmate tifel a, mahni puan in (tent) ṭheuh kan kaih zawh meuh chuan khua a thim ṭan dêr tawh a. Mualnuam phei lamah zanriah eina tur zawngin kan inzui phei ta dam dam a. Mi lah chu an tam em em mai leh nghal a, a nawm dang a dangdai khawp a. Kan chawi eina tur hmuh pawh a lian viau nâ a, chaw ei mek leh ei tur an tam em avangin, chaw kan lam leh kan ei inkar kha a fân thui ang reng hle. Puar peng pawngin, kein Zotlang Field kan pan ta a. Kan zinga pahnihte’n silipar an lo bun pek a, keini’n boot kan lo bun hlauh a, kan thlen thui zawng a inang ta lo deuh. Khatiang em ema diakah khan mi khatiang zat a tam kha, mi dang tana harsatna siam lo khan hlim tak vek khan kan han inpêl suau suau mai kha chu, khawvel thil mah ni se, a va nuam tak em. Berh erawh kan berh haw hle.

A tuk Zirtawpni chawhma lamah Champhai aṭanga km 7 vela hla Myanmar ram Bulfek khuaah a thaza zual kan zuk kal a. Ṭiau lui kân ngai a ni a, a lo len deuh bakah, tui a khauh avangin barrel hmanga lawng siam (floating boat) hmangin mi 5 min hnûk kai a, vawi khat min hnuh kai man Rs. 500 a ni. Mizoram leh Myanmar lam hian anmahni lam aṭanga kai tur ve ve chauh a thiar kai a, mihring zâwn kai man Rs. 200 niin, lirthei ke 2 nei zawn kai man Rs. 500, râl lehlam kai kher lova mi dang thil lei tura tirh kai man pawh Rs. 200 a ni bawk. Ṭiau kâna Bulfek khaw in hmasa ber hi dawr a ni a, engkim ei leh in lam chi chu an zuar vek ni mai khan ka hria. Champhai aṭanga Bulfek kan pan leh haw lamah hian sipaiin min lepse hneh lutuk kha a lawmawm loh lek lek, an man tum ang chi eng mah kan phurh ve loh avangin buaina erawh kan tawk ve lo. Thil ṭha lo ti ṭhinte avang erawh chuan sipai lepse kan tawh nasat phah khawp a; a zahthlakin ngaihtuahna a tithui hle mai.

Chawhnu lamah Mualnuam Buhvum lamah hnahsin par thla kan va lakpui ve a, keini lo pawh mipa dang, a pa hlang hmuh tur an lo awm ve ṭeuh tho a. Ka ṭhiante pali khan savun jacket an ha vek bawk si a, hnahsin par nen pawh rin ai tak chuan a lo inhmeh phian e! Zirtawp tlai hian Zotlang Mualnuamah Hnahsin Kût kharna va chhim ve kan tum a, zan programme tur kha tlai dar 3:00 vela kal kan ni a, mihring an tam mai bakah, lirthei pawh a tam tawh lutuk avangin, duty-te’n kea kal mai turin min lo ngen a. A tuka bike-a inkhalh haw leh tur kan nih avang leh thui tak kea kal chu kan zuam loh deuh avangin Kût kharna hi kan chhim ve ta lo a, ka ui ru khawp mai. Mahse, kan vannei hlauh a, phai phei kawng ngil lamah kan ṭhian dangte nen sound system ṭha tak hmangin zan rei tak thleng kawng sirah kan zai ho a, chhimtu pawh kan ngah ve viau tho.

Inrinni tuk hma takah thovin, Aizawl lam panin kan haw leh ta a. Haw kawngah khan ni hnih chhunga Hnahsin Kût kan hman dan hrang hrangte ka ngaihtuah let a. Mizorama kût kan hman ṭhin ho zingah Chapchar Kût tih loah chuan mipuite kût ngaihhlut ber a ni mai awm mang e, ka ti a. Chapchar Kût chu district khawpui tin bakah khaw dang ṭhenkhatahte a rual a hman ṭhin a ni tlangpui a. Hnahsin Kût erawh hi chu Champhai Nature Conservancy leh Champhai Zotlang Branch YMA ten sorkar sum tel miah lova a ṭum hnihna atana Mizoram mipui mai bakah, ram chhung leh pawn aṭanga khualzin mite hlut leh ropui em em ni tura ruahmanna felfai tak an buatsaih thei kha an fakawm ka ti thlawt a. An ruahmanna felhlel deuh lai a awm a nih pawhin, a lehpek zel tur atana inzirna leh hmasawnna atan an hman thiam ka ring.

A tawpna atan, Zotlang field-a stall hrang hrang kan tlawh ṭuma ka mit la hmasa bertu chu zufâng zawrhna kha a ni leh tlat pek a. Stall kan tlawh lai kha chuan zufang zawrhna khan bâwrtu a ngah ber a, stall pumpui zinga hralh kal ber a ni hialin ka ring. Vanneihthlak deuh maiin ram chhung leh pawna khualzin mite fuan khawmna hmun hi ka tlawh ve ta nual a. Mizoram hian duh aia khualzin mite kan la hîp tam tawk lohna chhan pakhat chu, zu kan khuahkhirh vang hi niin ka hria. A bak chu ram chhung leh pawna kan zin ṭuma kan tlawh ṭhin aia nuam, ṭha leh hlu hi Mizoram hian kan ngah lutuk a, hnam dangte hmuh leh hriat atan kan zuar thiam telh telh tawh bawk nen, dan anga zu kan zawrh leh ngam hunah phei chuan khuazin mite hi kan hîp khawm nasa lehzual ngawtin ka ring a ni.

Hnahsin Kût buaipuitute pawh hian tun aia felfai lehzual leh khualzin mite hîp lehzual turin ngaihtuahna thar rawn nei zel se la, kum 2026-ah pawh Pathian zara kan la dam a nih chuan kal leh ngei ka tum e.

- Joseph Lnta