Power & Electricity Department
Sawrkar hi mipuite ta, mipuite siam a ni a; ‘Sawrkarin eng nge a tih’ tih hi a siamtu mipuiten hriat hi kan chanvo a ni. ZPM-in sawrkarna a chan aṭangin kum khat leh thla riatna a kal mek a. Sawrkarna a chan hnuah hian eng nge a tih, engtiang chiahin nge hna a thawh tihte a theih ang angin, department hrang hrangte a tahtawlin tarlan kan tum dawn a ni. October 28, 2025 (Thawhlehni) khan Revenue Department chungchang kan tarlang tawh a, tun ṭumah chuan Power & Electricity Department hnathawhte kan tarlang ve thung dawn a ni.
Power & Electricity Department hnuaiah hian a nghet lova kum rei tak lo thawk tawh, a ṭhente phei chu kum 20 chuangte a nghet lova lo thawk tawh mi 342-te dah ngheh an ni. Power leina man a hun taka kan pek avanga hlawkna (rebate) December 2023 aṭanga August 2025 chhunga hmuh tawh zawng zawng chu nuai 463.19 a ni.
Power bill a hun taka pek ṭhin a nih avang hian power kan hman sen loh hralhna kawngah harsatna kum danga awm ṭhin chu a bo ta a. Chuvang chuan December 2023 aṭanga August 2025 thla thlenga power hralhna aṭanga sum kan hmuh zat chu Rs 1,37,35,45,753 lai a tling.
Sub-station lian–Luangmual, Zuangtui leh Melriat khuate power lak luhna pahnih ṭheuh (double source) neia siam a nih tak avangin siamṭhat (maintenance) hna thawh laia rei tak tak power supply tihtawp lailawk (shutdown) ngai ṭhin leh, chumi avanga mipui tawrh ṭhinna chu tunah chuan 'shut down' kher ngai tawh lovin hna a thawh theih ta a ni.
ZPM-in sawrkarna a chan phat aṭangin kawlphethaa intodelh tura hmalakna kalpui nghal a ni a. Hydel project (tuikhuah) lamah chak taka hmalakna kalpui a ni a; megawatt 24 thar chhuak thei Tuirini Hydel Project chu kumin 2025 chhunga vûng chhuah hman ngei turin theihtawp chhuaha hmalak mek a ni. Tuirini HP hi Externally Aided Project (EAP) aṭanga funding tur niin, New Development Bank sum hmanga hnathawh tur a ni. Tun dinhmunah Project Monitoring Unit (PMU) din tawh a ni a, PMU hian tuikhuah hna thawk ṭan thuai turin chak takin tih tur ṭulte bawhzuiin hma a la mek a ni.
Megawatt 132 thar chhuak thei tur Tuivai Hydel Project DPR revised chu peih niin, September 3, 2025 khan revised DPR buaipuitu Ernst and Young LLP ten Mizoram sawrkar kutah an hlan tawh a. Tuivai khuahna atana sum mamawh funding-tu tur zawn mek a ni a, hei hi tihfel a nih chuan tuikhuah hna ṭan thuai theih beisei a ni. Megawatt 120 thar chhuak thei tur Tlawng Hydel Project chu Detailed Project Report (DPR) ennawn (revised) mek a ni bawk. Aizawl khaw chhuah lam veng hrang hrang power harsatna sukiang turin Chite Sub-Station chu March 8, 2025 khan hawn a lo ni tawh bawk.
Hydel project (Tuikhuah) chauh ni lovin solar power generation lamah pawh ṭan nasa taka lak a ni. Megawatt 10 thar chhuak thei tur Thenzawl Solar Plant chu peih thawkhat niin, hun rei lo teah hawn (commission) tura ruahman a ni. Sumsuihah megawatt 5 thar chhuak thei tur solar plant siam hna chu contractor thlan a nih veleh hna ṭan nghal tura ruahman a ni bawk.
Sawrkar laipui scheme PM Surya Ghar Scheme hnuaiah Muft Bijli Yojana (Rooftop Solar) mimal in 472-ah bun tawh a ni a, heng aṭanga power thar chhuah theih zat (installed capacity) chu 1.845 MW a ni. PM Surya Ghar Scheme hnuaiah hian central subsidy 60% pek a nih bakah, state dangin an pek ve loh state subsidy 20% pek tel a ni bawk. State subsidy atan hian cheng vbc 4 zet Mizoram sawrkarin a dah a ni.
Heng bakah hian Mizoram chhung khaw pangaah solar plant bun turin hmalak a ni a, Expression of Interest (EOI) tihchhuah mek a ni. Chung hmun pangate leh power an thar chhuah theih zat tur chu hetiang hi a ni:
Tumtui Tlang, Serchhip district - 10 MW
Bawkmual, Hmunhmelṭha, Champhai dist – 10 MW
Denlung ram, Hnahthial dist - 10 MW
Tlabung Tlang, Lallen, Mamit dist – 6 MW
Dawhzau zau, Lamzawl, Saitual dist. - 20 MW
Hengte hi a vaiin megawatt 56 a ni.
Hydel project (tuikhuah) leh solar power generation lama hmalakna mai bakah hian kan power sem chhuahna hrui siam thar leh a hlui thawmṭhat kawngah pawh Power & Electricity Department hian hma an la nasa hle.
March 8, 2025 khan 132 kV Sihhmui–Zuangtui line thar hawn a ni a, he line thar hian Mizoram-a 132 kV sub-station lian pathum – Zuangtui, Luangmual leh Sihhmui te a thlun zawm vek. Heng line-te hian line chhia leh siamṭhat/siamthar a ngaih avanga power supply tihtawp lailawk (shutdown) a ṭul chang pawhin power lak luhna line dang an neih tak vek avangin mipuite hnena power supply pek a khaihlak phah tawh dawn lo a ni.
Mamit district chhunga Power suply lama harsatna 132/33 kV Sub- Station West Phailengah leh Marpara Sub-Station-a siam hna zawh fel a ni a, hemi rual hian power line lian zawk Bairabi–W. Phaileng via Mamit, km. 74-a thui thlun hna pawh thawh zawh tawh niin, 33 kV line Mamit – Zawlnuam siam zawh tawh a ni bawk.
Power & Electricity Department hmasawnna chhinchhiah tlak em em leh mipui tana awlsamna thlentu langsar em em mai chu online-a bill pek theih hi a ni. Electric billing software thar chu August 1, 2025 aṭang khan Mizoram pumah hman ṭan a ni a, Mizoram puma billing software pakhat hman a nih vawi khatna a ni. Billing system hmang hian mobile Android leh IOS application (PEDM apps) aṭangin Mizoram khawi hmun aṭang pawhin online hmanga bill pek theih a ni ta a ni.
Revamp Distribution Sector Scheme (RDSS) hnuaiah Mizorama electric consumer zawng zawngte prepaid smart meter vuah vek tura hnathawh mek a ni a. RDSS hnuai aṭang vêk hian Mizoram hmun hrang hrangah 11kV line 115.34 Km a thui leh LT Line 57524 Km a thui siam hna thawh mek a ni bawk. Power supply la luh lohna thingtlang khua 16 tihên a ni dawn a, power supply luh tawhna khua 311 aṭangin chhungkaw 11,448 hnenah electric connection thar a thlawna pek a ni dawn. Chawnhu, Lawngtlai leh Lungsen, Lunglei district-ah 132kV Sub-Station siam mek a ni a, hengte hi kumin chhunga mipui chhawr theih tura zawh hman beisei a ni bawk.
ZPM sawrkar a din tirh khan Mizoram hmun hrang hranga power supply inpek chhawnnate a chhe em em mai a, chumi siamṭha tur chuan sawrkar tharin chak takin hma a la nghal a; sum renchem taka hmangin khawl leh bungraw mamawh hmasate a tahtawla lei zel niin, tun dinhmunah transformer thar 7 leh distribution transformer 43 lei tawh a ni a, a hlui tam tak thawm ṭhat a ni bawk. Heng bakah hian bungraw pawimawh tak tak line gang, MCCB, main switch, 11kV control panel, 132kV Sub-Station atan breaker, isolator, Current Transformer (CT) thahnem tak lei thar a ni bawk a, line 234.15 km-a thui siam ṭhat a ni tawh bawk.
132/33kV Sub-Station pasarih – Bawktlang, Saitual, Melriat, Champhai, Serchhip, East Lungdar leh Kawmzawl Sub-Station chei ṭhat nan leh capacity tihlenna tur NESIDS (OTRI) aṭangin cheng vbc 47.87 sanction hmuh a ni a. Zuangtui leh Bukpui line thlun zawmna Panther conductor chu current keng hnem thei zawk HTLS conductor hmanga thlakna tur NESIDS (OTRI) aṭang vêk hian sanction hmuh a ni tawh bawk.
- Eddy Zosangliana Colney, General Secretary (GAD), ZPM Gen.Hqrs, Aizawl