Written by
H.Lalroluahpuia

A NUNG KA THINLUNGAH

Easter Sunday kan lo thleng leh dâwn ta reng mai! Pathian khawngaihna a ni! A sawi ang ngeiin, Isua chu a tho leh tak zet a (Mt. 28:6b). “Pathian biak in hi ṭhiat a, ni thum chhûnga sa leh thei ka ni,” (Mt. 26:61) a ti rêng a; a rinawm a ni (I Thes. 5:24). Thilsiamte tâna beiseina nung siamtu leh neitu a ni bawk (1 Pet. 1:3).

Easter Sunday hi thilsiam zawng zawngte chhandam tûra Lal Isua Krista thihna hneha a thawhlehna ni hriatrengna atâna hman ṭhin a ni a. Kût, a ni leh thla pangngai reng lote zinga pakhat niin, March 22 leh April 25 inkârah a thleng ṭhin. Kum khata chhûn leh zân rei zawng inchen ni pahnih - March 21 leh September 22 te-a a hmasa zâwk [vernal (spring) equinox - March 21] hnua thla bial zân hmasa ber dawta Pathianni hmasa ber lâk ṭhin a ni a. Chuvângin ni bik nei lo, insawn thei a ni a, kum tinin a hun a danglam ṭhin. Good Friday leh Palm Sunday-te pawh hi Easter Sunday atânga chhût leta Zirtâwpni hmasa ber leh Pathianni hmasa berte an ni zêl bawk. Tin, Isua thihna, phuma a awm leh thawhlehnate hi Juda-te Kalhlen Kût hlimchhawna thleng a ni.

Thawhlehna artui chei (Easter Egg) ei ṭheuh ang u aw. Khawvêl hmun hrang hranga Kristiante chuan arpuiin artui a awp-keu a, nunna thar (artê) a lo awm ṭhin ang hian artui hi nun thar entirnaah an ngai a. Easter Sunday tuka artui ei hi Isua thawhlehna zâra nun thar kan lo nei ta tih entirna atân hman a ni ṭhin. Tin, Easter Egg chhut keh hi Isua thlan inhawng entirna anga ngaih a ni bawk.

Easter Sunday hi he leia Isua hun tawn ropui berte zinga mi a ni. Krismas hi thilsiamte tân lâwmna ni a ni a, Isua tân erawh chuan tuarna inṭanna ni a tih theih ang. Good Friday pawh tuarna vawrtâwp thlenna ni a ni leh a. Easter Sunday hi thihna hneha a thawhlehna ni a nih avângin a danglam a, engkim tâna lâwmna ni a tih theih hial ang. Chanchin Ṭha laipui leh kan rinna siamtu a ni a, thuhril hlâwkthlâk ber a ni bawk (I Kor. 15:14, 17). Tin, Krista thawhlehna hi chatuan nunna nên a ni a (Rom 6:9), thihna leh mitthi zîng ata nunna a ni. Ringtute chu kan ṭawih ral ve dâwn lo, Isua a lo kal leh hunah kan tho ang a (1 Kor. 15:20-23, 45), mitthite thawh hmahruai, Krista zârah chatuanin Pathian ramah kan chêng tawh ang (Jn. 14:1-3).

Krista’n thihna min hnehsak hi khawvêl chanchin ropui ber leh lâwmawm ber a ni. Tirhkohte erawh kha chuan Isua thawhleh thu hi sawi awihawm ṭûl an ti lo va, a thawhleh thu leh ringtute chanvo hlu takte chu tuipui berah an nei mai zâwk a ni. Paula chuan, “Mitthi zîng ata a thawhlehna chuan Pathian Fapa a nih nasa takin a hriattîr a,” (Rom 1:4) tiin; Petera pawhin, “Mitthi zîng ata Isua Krista thawhlehna avângin beiseina nung hmu tûrin min hring leh a,” (1 Pet. 1:3) a ti a, an duh tâwk der! Thawhlehna hretute an ni tak zet bawk si (Tirh. 2:32).

Krista thawhlehna zâra ‘beiseina nung’ hi ringtute chanvo hlu bik a ni (I Pet. 1:3). Petera chuan, “Kan Lalpa Isua Krista Pathian leh Pa chu fakin awm rawh se,” ti hialin; fak leh chawimawi phu ber a nih thu a târlang a. Pathian chu ringtute tân, ‘Pa’ tia koh theih khawpa hnai a nihzia a lang bawk. Tûn aṭanga Krista ni thlenga ropuina tûr a la ni cheu va. Kan rochan tûr hi engvâng maha chuai leh thei ngai tawh lo, leilung siam tirh ata kan tâna buatsaih, chatuan atâna Pathian Lalna ram a ni dâwn a ni (Mt. 25:34; I Kor. 15:19). Mahse, Lal Isua’n, “Ka ram chu he khawvêla mi hi a ni lo...” a ti a (Jn. 18:36). Hei vâng hian, rorêlna nî-a thiam changa kan din chhunzawm zêl theihna tûrin leh harsatna leh tuarnate kârah pawh kan him tlat theihna tûrin rinnaa ding nghet a, thlamuang taka awm tûrin Petera chuan min fuih a; a thupui ber erawh chu ‘chatuan nun’ a ni (I Pet. 1:4-5). Thawhlehna hi ringtute tâna huaisenna dik siamtu a ni bawk (Tirh. 2:36).

Isua thawhlehna hian taksa thawh­lehna min hmuhtir a (Tirh. 1:11; Rom 8:11). Bible-ah Isua titholehtu tih kan hmu a; hei hian Pathian chu nunna (Thlarau) a nihzia a târlang. In taksa thi thei a tinung bawk ang: Lal Isua taksa chu sual avânga thi a ni a, chu chu tinungtu Thlarau chuan a kai tho va. Kan taksa, sual avânga thi tûr chu, tihnun, kaihthawh a ni leh dâwn tihna a ni. Tisa nun aṭanga zalênna chu a famkimin kan la chang zêl dâwn a: mahni duhzâwnga awm theihna lam erawh chu ni lovin Pathian duhzâwnga nung tûra zalênna a ni a, chu zalênnaah chuan inlaichinna hnai leh nghet tak a awm a, Pathian chhûngte ni tûra zalênna kan ti thei ang. Hei vâng hian Thlarauva nungin tisa thiltihte tihlum ve tûr kan ni a – mihring hlui khen beh, hnawl leh malmakte a ngai tihna niin (Rom 8:11-13), siam kan nihna Kristaah zâwk chuan thil ṭha ti ṭhin tûr kan ni (Eph. 2:10).

He leia hnehtu ni tûr pawhin thawhlehna hian ringtute chu min buatsaih a. Krista nun chu ṭawmpuiin, chatuan nun chu kan lo tem lawk thei (Rom 6; Gal. 1:14). Kan chak loh chang pawhin thawhlehna thiltihtheihnaah zâwk chuan hnehtu kan ni zêl tawh ang (2 Kor. 12:10). Hei hi hre rêng ila – “Kan beiseina hi a nung a, finfiah theih loh leh thawnthu awmze nei lova innghat ni mai lovin Krista thawh leh tak zetna zâwka innghat a ni tih hi.” Chumi atâna min buatsaihtu chu, zakhamna Thlarau min petu, Pathian a ni a (2 Kor. 5:5), kan thlarau chunga min hriatpuitu leh tlanna ni atâna min chhinchhiahtu a ni bawk (2 Kor. 1:22; Eph. 4:30).

Chatuan nun neitute-ah chuan Pathian chi nung (Thu) chu a awm rêng tawh avângin mahni inhriatna kan nei thei a (1 Pet. 1:23; I Jn. 5:10): Tûnah pawh hian Isua chu, “A nung ka thinlungah,” kan lo ti thei ta a ni. Chûng mite tân chuan nun hi Krista a ni ang a, he lei taksa thihna pawh hi hlâwkna a ni tawh zâwk ang (Phil. 1:21). Isua kha thiin phum hlen a ni lova, a tho leh a nih kha. Chuvangin ringtute pawh hi sual thihsanin, mihring ṭha zâwk ni tûrin leh Pathian chawimawia fel tak leh mawi taka nung chhuak tûrin kan tho leh tûr a ni; chumiah chuan keimahnia nung – Isua Krista chu khawvêl hian a lo hre thei ang a; thuhril hlâwk ber rawngbâwl hna kan thawk ve thei dâwn a ni.

- H.Lalroluahpuia