Written by
Rinfela Zadeng

HMANGAIHNA HI ENG NGE?

Hmâna hmãn hmanah, mi thiam leh mi ril tak takte'n 'hmangaihna' hi hrilh fiah a sawifiah an lo tum tawh ṭhîn a, sawi leh hrila fiah chi ni loin a nuna nunpuiin a fiah ber âwm e!

Pathian thu - theology te pawh hi kan hun tawn mil leh kan awmna mil zêlin a danglam ṭhîn. Chuti ang deuh chuan kum za bi pakhatna leh kum za bi sawmhnihnaa hmangaihna kan hriat dân leh kan ngaihdan chu a inang tawh lo a. Tûn kum za bi sawmhnih pakhatnaah phei hi chuan a danglam nasa leh zual awm e.

He hmangaihna avang hian Pathian fapa meuh pawh a thih-thawhleh phah a, a ropui a ni. Khawvela a thu leh hla zawng zawng pawh hi hma­ngaihna chungchâng tel miahlohna chu a tlêm hle âwm e. Kan damchhung leh kan thih thlenga kan la buaipui tur chu he hmangaihna hi niin a lang - Kristiante tân phei chuan.

Hmangaihna pawimawhzia chu Bible-ah pawh kan hmuh kha - I Korinth 13 ah. Hmangaihna tel loa thusawi, thurûk hriat leh rinna chak tak mai neih, a tawi zawnga rawngbawlna kan tih zawng zawng hi hmangaihna tel lo chuan engmah lo mai a lo ni - Tirkoh Paula khan a ti thlawt mai a nih kha!

Hmangaihna ah chuan- Pathian hmangaihna, mihring inhmangaihna, nu leh fa kar, nula leh tlangval adt a awm thei a. A Greek ṭawng chuan tih kual vel ngai loa fiah êm êm pakhat awm chu hmangaihna hi mi pahnih inkar a ni a, zawmpui leh lo dawngsawngtu an awm loh chuan hmangaihna chu a famkim thei hauh lo.

Pathian pawhin min hma­ngaih a, kan tan a fapa min pe hial mahse kan hmangaih lêt loh chuan a famkim thei chuang lo; chuvang a ni ngei ang Lal Isua'n Amahah awm reng turin min chah. Grape hrui tak a nih thu leh a zawmpui pêng rah lo chu paih chhuah tur kan nih thu min hrilh a. A zawmpui kan nih loh chuan kan boral mai dawn a, Pathian hmangaihna tifamkim tur chuan kan hmangaih lêt ve kher a ngai. Chuvangin, hmangaihna famkimna chu inhmangaih tawnna hi a ni.

Nula leh tlangvâlte pawh kan ni chiah mai - kan inhma­ngaih tawn a ngai. Kan hmangaih êm êm, a tel lova dam zo lo hial tura kan ngaihte lakah pawh hian min hmangaih lêt ve miau loh chuan kan hmangaih reng thei lo. Kan hmangaihna lo dawngsawng a lo chhâng lêt duhtu bulah chauh hmangaihna chu a famkim ṭhîn.

Kan hmangaihte'n min hnawl a min kalsan hian, rinawm tak leh engkim tuar huam chunga an lo lêt leh hun lo sakuh ser nghah hi hmangaihna a ni lo. Mahni nunna hial lâka nun chân phah phei chu kan hmangaih vâng ni loin kan nêp vâng zâwk a ni. A sir lehlama kham kaina tur ko pang emaw awm lo napui ah lei kan dawh thei lo ang hian a hnawl tlattu nên hian kan inhmangaih thei lo. Lal Isua hmangaihna hnâwla hawisan tlattu tân Vanramah hmun a awm lo.

Hmangaihna avânga nun kehchhia leh nun beidawng ve tawh i ni ngei ang. Mahse chhel taka i tawrh chhuah hrâm hrâmna khan vawiinah hian hmangaihna dik tak leh a awmzia chu in inhmangaih tawnna aṭang chiah khan a ni tih a hre chiang bertu i ni ang. I rilru nat lai leh i thinlung kehchhiat lai khan mahni lo intihlum ta la chuan hmangaihna vânga thi ni loin tawrh chhel loh vanga thî i ni tih i hriat chhuah meuh chuan hremhmunah i awm tawh ang.

Hmangaihna chu kan inhmangaih tawn chiah hian a ni. Pakhat zâwk chauhin a hmangaih a, a hmangaihin a hmangaih lêt ve loh chuan a famkim thei ngai lo - Pathian hmangaihna pawh. Chuvangin, i hmangaihin a hnâwl che pawhin tuar rawh; hmangaihna tak tak zâwk tawng turin i inbuatsaih zâwk chiah tihna a ni. Hautakin na deuh mah se hmangaihna chu i hmangaihin a hmangaih lêt hunah chauh che a famkim dawn a, chu hmangaihna hlu lutuk chang tur chuan lo dam tlat la, lo thi rêng rêng suh.

I hmangaihna hnâwltu avânga i nun i chân khan hmangaihna vanga fam i ni lo, i tawrh chhel loh vang zâwk chauh a ni. Lal Isua hi a hmangaihna hnawltute a thih kêp lo, a tâwp thlenga tuar hrâm hrâma hmangaih lêt tlattute tân chauh a thi tih hre reng rawh.

- Rinfela Zadeng