Written by
- Vee Mathara
President, Foundation For Drug-Free Mizoram

Ruihhlo tel lo nun duhawm zawk

Mizo ten ruihhlo kan hmelhriatna leh ruihhlo avanga thi hmasa ber chhinchhiah a nih aṭangin kum 40 dawn a lo liam ta. Chuta ṭanga tun thleng - Excise & Narcotics Department chhinchhiah danin; Mizoramah ruihhlo vanga nunna chan hriat theih mi 1,779; mipa 1,567 leh hmeichhia 212 an ni awm e. Kuminah hian kum laihawl kan hmang mek tihin; nikum 2022 chhunga ruihhlo vanga nunna chan chhinchhiah mi 43 chu kuminah pawh hian kan invui liam der mai. Ruihhlo hmanga sumdawnna chu a hluar reng mai si a, ni tin chanchinthar kan hriat chamchi pakhat a lo nih takah chuan ruihhlo man chungchang hian min tiphawklek ta hauh lo mai. A man ṭhintu Mizoram Police, Excise & Narcotics Department, Assam Rifles leh Y.M.A te inpekna erawh hmuh kàn chi a ni lo ang.

Thuthar kan lo hriatah chuan Ruihhlo tawlh avanga hausate thil hlu neih chhuhsak theihna, The Narcotic Drugs and Psychotropic Substances Act, 1985 kaltlangin Champhai District a mi pahnih ah he dan hi kalpui a ni tawh tih a ni a, kumina heroin manna pakhat chu Competent Authority & Administration hmalaknain, an pawisa leh in hmunte khawih chet theih lova laksak turin thupek tihchhuah a ni a, chinfel erawh a la ni lo. Hei bakah hian kumina hnam dangin lirthei thar hlak ruihhlo phurhna atana hman chu Special Court ND&PS Act Judge chuan lilam turin thupek a lo tichhuak tawh a, insawifiahna hun ni 30 pek niin; Court thu anga tih riral a ni dawn. Ruihhloa inhnamhnawihte laka dan tlawhchhan fel tak hmanga an chungthu rel a, hma chak taka lak chhoh thawm te hian ruihhloa sumdawngte tikimki zel se la, heng thil kalsan tura fuihtu ṭha tak lo ni ngei se a duhawm.

Ruihhlo leh a hmangtu chhanchhuahna lam hawia kohhran, khawtlang leh pawl ang tea kan hmalakna hi a ropui thlawt a. Kan ṭanrualna hian rah duhawm tak a chhuah mek tih hi phat rual a ni lo ve. Kum 2019, April ni 1 khan Dawrpuia V. Thanga Street ah kan ṭhalai ruihhlo la ti ve chhin lo te hnena ruihhlo ṭhat lohzia inzirtir hna 'Ruihhlo tel lo Nun Duhawm Zawk' kawhhmuh kawnga hmala turin Foundation For Drug-Free Mizoram chu din a ni ve ta rup mai. He pawl hian ruihhlo rawn ti thar tur te tihtlem hna chu ngawrh taka thawh a ni. Anni hian zirtirna pein – School, College, Training Center, Kohhran Sunday School leh Tleirawl Chawhnu Inkhawmah te hun hman ṭhin a ni. Din tirh aṭangin kumin July thla thleng khan naupang leh ṭhalai mi 12,000 te hnenah he hna hi kalpui a lo ni tawh a, an duhthu ngeiin Signature Card ah Ruihhlo ti lo tura Intiamna hming an ziak thlap a ni. Mizoram tana pawl ding a nih angin ram pumah suartluan tum a ni.

Aw le, ruihhlo laka fihlim tura beihnaah hian kum naupang lutuk emaw upa lutuk tih sawi theih a ni lo va, tu tan pawh ruihhlo laka fihlim tura beihna hian hmun pawimawh tak a chan zel a ngai. Hemi kawnga Kohhran leh Zirna Ina thuneitute inhawn zelna hian rah ṭha tak a chhuah zel dawn a ni. Tichuan, khawvela mihring min tihnawk thei hrang hrang awmte hi kiam vek dawn lo mah se, chu'ng min tibuangbar thei lakah erawh chuan keimahni mihring zawka kha kan chhuak dawn a, kan zalen dawn a, ruihhlo tel lo nun duhawm tak; ṭhalai ruihhlo ti ve lo rualte chuan 'Drug-Free Mizoram' chu siam chawp ngai loin; an nunphung ve reng a lo ni tawh dawn zawk a ni.

A tawp berah chuan, pawl hrang hrangte tha thawhna kan lam mek lai hian; a bul ṭanna tak tak leh pawimawh ber chu chhungkua a ni tho tho a, chhungkaw hrisel leh hlim, a chengten nun tàwt leh ipik ni lo, nun zalen leh anmahni hlutna an inhriat chinah chuan Ruihhlo Tel Lo Nun Duhawm Zawk chu a inṭan tawh reng zawk a ni.

- Vee Mathara, President, Foundation For Drug-Free Mizoram