Sawhthing lei a ni ta

Kum eng emaw zat kal ta aṭang khan thlai thar lei leh lei loh chungchang hi politics inbeihna a ni ṭhin a. A ṭhenin a theih an ti a, a ṭhenin a theih loh an ti a. Thlai thar leina tur Mizoram budget-a dah chungchangah pawh inhnialna nasa tak a awm ṭhin. Thlai thar lei chungchangah tuna kan CM, Pu Lalduhoma hi thlai thar lei a theih tia sorkarin a lei tur a ni tia au nasa ber a ni a. Kum tam tak chhung chu thlai thar lei hi sorkar tihtur a nih thu a sawi a. Vawiinah chuan thlai thar lei leh lei loh chungchangah thuneitu ber niin, a duh ang ngeiin Mizoram sorkar chuan a kaihhruaina ngeiin thlai thar a lei ta. Tun hma zawng khan kut hnathawktute thawh chhuah eng thlai mah sorkarin a lei ngai lo va, chutiang lei chu sorkar tan thil tih chi-ah pawh ngaih a ni ngai lo. Hetia Pu Lalduhoma kaihhruainaa sorkar a lo din takah chuan mipui pawhin, ‘An lei tak tak ang em?’ tiin kan thlir ṭhuap a. A nghakhlel zual tan phei chuan nghahhlelhawm tak a ni a, a duhthawh deuh tan pawh dingdihlipa thlir zawk zawk tham a ni. Tunah chuan Mizoram sorkar chuan sawhthing a lei ta ngei mai a, engtin tak awm zel i maw.

Hetia sawhthing lei hi Mizorama thil thlengah chuan thil danglam leh rahbi pakhat chuan kaina ni ngeiin a lang. A chang chuan sawhthing hi sorkar lei ngai hauh lovin kut hnathawktuten vai hnenah man ṭha tawk takin an hralh a. A tifuh ṭhenkhat chuan an din chhuah phah a, a khua anga hlawkpui ta fe fe pawh an awm nawk mai. Chutianga an tih fuh ṭum chuan sorkarin a leina rate aia sang daihin an hralh a. An tih fuh loh ṭum chuan sorkar lamin a leisak bawk si lo va, chawh pawh cho buangbar duh lovin an dah riral mai mai ṭhin bawk a. Mi tam tak chuan sawhthing avangin chhiat an tawk a ni hrim mai a. Sorkar aṭangin tuamhlawmna leh tawrhpuina engmah awm thei a awm ngai lo. Tunah erawh chuan a hralhtute tana hlawkna tham ngei tur ‘rate’-in sorkarin a lei ta. Mahse hemi chungchangah hian thu tam tak a la awm thei a. Hetia sorkarin sawhthing a lei hi heti hian a fel zo vek mai dawnin a lang lo. An thar chhuah ang angte sorkarin a lei zo vek ang em? Society-a inziak lut ve lem lo an awm a nih chuan engtin nge an hralh tak ang? An leina hmunah hian a hralh duhtute hian an thlen vek thei ang em? Sawhthing lei sa hi engtia tih zel tur nge ni ang? Heng bak pawh hi ngaihtuah tur tam tak a la awm thei.

Hmanah khan Congress sorkar khan rangva an sem tur thu an sawi a. An sem tak tak tur leh sem tak tak loh tur thu kha mipuiin an ngaihven a. An han sorkar a, rangva kha an sem ta tak tak a nih kha. Rangva sem leh sawhthing lei hi a kalhmang leh a nih phung a inang tihna lam ni lovin, politician ten, ‘Kan ti ang,’ an tih thil lian tham chungchanga an tih leh tih loh thu hla sawina mai a ni. Rangva sem kha chu mi awm mai mai hnena sorkarin thil a pek chungchang a ni a. Sawhthing erawh chu kut hnathawktute thawhrim rah, sorkarin a leisak chungchang a ni thung. Mahse thil lian tham leh sorkar pawisa tam tham tak hmanralna tur chungchanga ‘Kan ti ang’ tih thua thutiam hlen leh hlen loh chungchang mai a ni. Sawhthing hi tun hmain MNF khan, ‘In kawtkaiah cheng sawmin kan leisak ang che u,’ ti khan an tiam a. Mahse an lei ta lo va. Sawhthing lei chungchangah chuan ZPM sorkar leh MNF sorkar chu an danglam ta tih loh theih a ni lo.

Hetia sorkarin sawhthing a lei tak hnu hian engtin nge thil a kal zel ang tih sawi ngam a har a, hriat thiam pawh a har viau thei. An leina aia tlawm pawhin an hralh leh zung zung dawn nge, man ṭha ve deuh hleka hralh theih hun nghakin an kawl rih dawn hriat a ni chiah lo va. A tawpah phei chuan an dah ṭawih chhe vek mai thei bawk. Lo dah ṭawih chhe ta vek mai se, kan ZPM sorkar hi eng angin nge kan ngaih ang tih te pawh ngaihtuahna sawizawi nan ṭha ve tak a ni. Sawhthing hi an hralh chhawn leh theih loh chuan Mizoram mipuite hi hek ta viauah kan inngai ang nge, hek thlawnah kan inngai chuang lo vang? Kg khat cheng 50/- zela an lei sa hi eng zahin nge hralh se; chhe lutuk anga kan inngaih lohna tur rate ni ang?

A enga pawh lo ni se, kan sorkar chuan sawhthing chu cheng vaibelchhe eng emaw zah man a lei ta ngei a. Kut hnathawktute thawh chhuah thlai leina tur Mizoram sorkar budget-a a awm ve hrim hrim te, chumi hmanga a tak taka sawhthing lei a ni tate hi chu; a hre phatu leh a tawngtu kan han ni ve hi a lawmawm hle a tih theih. Engtikah emaw chuan heng hunte hi kan han thlir kir ang a, ‘Kan Mizoram sorkar khan a lo va ti ṭha em!’ kan la ti thei a. ‘Khatih laia kan duhthusam kha a lo mak ngawt mai,’ te pawh kan la ti thei. Khawvelah hian thil ṭha tak emaw kan tih hi kum sawm te, kum sawmhnihte a lo vei chuan a ṭha kan ti leh tawh lo va. Hmanlaia motor, Jeep ṭha ti em em khan tunah chuan kan nei peih tawh lo va, vantlang kawngpui hnaih deuh deuha in sak kha intih theihna angrenga ngai ṭhin khan a ṭhat lohzia kan hre chhuak a, awm àwl leh ei tui thlahlel em em ṭhin khan awm àwl hlauhawmziate kan hre chhovin, ei leh inah pawh kan insum ta hle.

Eng pawh ni se, sorkarin sorkar pawisa hmanga sawhthing a lei hrim hrim hi chu Mizoram tan thil thleng lian tham tak, nakin thlenga kan chhinchhiah tur a ni e.