MIZORAM HEALTH CARE SCHEME

Kan changkang ve ta hle mai. Tunah chuan damlo zawng zawngin sorkar a kan damlohna senso bill theihdan kan ti dawn em maw ni, sorkarin bill a peksak theihdan te kan han khel ve ta a nia. Hmanah kha chuan sorkar hnathawk chauhvin chutiang chu an beisei thei a. Tunah chuan pensioner te, mipui mimir te pawhin kan thawhlawm thawhdan a zirin kan natna avanga kan inenkawlna senso te sorkarah kan beisei thei ta hial a.

Tunhma te kha chuan hetiang hi ram changkangah chauh an tih theih niin kan hria a, mipui mimir tan heng hi beisei theih a ni ang tih kan lo ring ngai lo. Tunah chuan kan Mizoramah ngei hian hetiang hian kan inenkawlna senso chungchang te kan han khel ve thei a, a lawmawm tih mai loh chu sawi tur dang a vang letling angreng riau.

Nikhua a rei ve ta deuh a, tumkhat chu thlawhnaa ka chuannaah New Zealand pa nen kan thudun fuh hlauh mai a. Keini ang tana ngampatna tur tawk lekin kei aiin saptawng a bahlah ve leh zel a, kan inkawm ta a. Thildang dang kan sawi a, ka hrereng ta hlawm chiah lo, mahse a thil sawi pakhat kha chu ka la hrereng mai a, chu chu hei hi a ni. ‘Chhiah hi kan pe tam a, kan pawisa lakluh zaa sawmthum hi chhiahah kan pek a ngai a,’ a ti a. Chutiang zah zah chhiah a han pek chu keini tan chuan a engamah hmain a uiawmin hriatthiam a har angreng viau mai. Kan thawh chhuah na na na, sorkara chuti zozai han chhun luh chu vawiin thleng pawhin a tam ka la ti. Chuvangin, ‘A hrehawm in ti em?’ tiin ka zawt ta reng a nih kha. Ani chuan, ‘Ti love. Kan sorkar chuan kalkawng tha te, tui hman tur te, damdawia kan inenkawlna tur te min pe vek a. A hrehawm chuang hlei nem,’ a ti mai a. Hrehawm ti hmel leh hahthlak ti hmel reng reng a pu lo. Chu chuan ka ngaihtuahna a tithui khawp a, kan inkawm hun kha kum sawmhnih dawn lai emaw kal ta kha a ni a, a thusawi kha ka ngaihtuah leh thin. Keini chuan kawng tha pawh kan nei lova, tui in tur hnianghnar pawhin kan awm lova, sorkar atanga kan hmuh theih ang ang chu sawisel peih tan chuan sawisel theih tak vek a ni ti hial ila kan sawi sual lo hial awm e. Mahse chhiah tih tham kan pe lo ve leh zel a, kan awm mai a, kan awm mai rualin kan tuar tlawk tlawk ti ila a dik awm e. Kan tawrh zawh loh tawpkhawk chinah kan pungkhawm hluai a, ‘........loh chuan kan chuti dawn....’ kan ti a. Chumi denchhen chuan sorkar hian a rem emaw rem lo emaw, engemaw hi a ti chuk chuk a, kan lungawi tlang ve leh mai thin ni te pawhin a lang.

Kan state-ah hian chhiah pek chungchangah te leh thildang dangah a bikin Mizoram sorkar hnathawk te hi kan nuamsa em em a. Keini anga nuamsa leh chhiah pe tlem dang hi state dangah an awm ve leh ve loh pawh hre lovin kan nuamsa hian ka hre ringawt a. Midang (state dang) en hauh lo pawh hian kan chhiah pek hi a tam lo riau hian a lang. India ram state dangah hian chhiah an lo pe tlem ve tho a nih pawhin ram changkang te kan entawn dawn chuan chhiah hi kan pek tam a tulin a lang hrim hrim a. Sorkar hnathawk chauh lo, eizawnna danga eizawng te pawhin chhiah hi kan pek that a tul. A pawisa hi kan sorkarin a mamawhna chu thu khat ni se, neitu rilru kan put theih nan tal pawh chhiah pek hi kan uar a tul a ni.

Kan Health Care scheme hi chhiah ni lovin thawhlawm a ni ber zawk a. Mangan hun a lo thlen tikah chuan kan mangan loh laia kan thawhlawm hmanga enkawl kan nih theihna tura thawhlawm thawh hi a phurawm angreng khawp mai. Kan thawhlawm thawh tur zat hi kan hotu, hetiang lam zir miten ngun taka an ngaihtuah hnu a a awm tawk an bituk a nih ngei ka ring a, chutiang chu a nih kei tehlul hian ring ila ring suh ila mi pangngai chuan a awm tawk chin tlem thei ang ber an ruahman ang tih hi a hriat theih. Chutiang ngaihdan han neih chinah chuan hotute thu hi lungawi taka pawm mai a awlsam.

Kan hotute hian lo bituk duham ta deuhvin Health Care sum hi suangtuah phak bakin lo indaih ta viau mai ila chu eirukna rilru pu lo ram roreltu chuan ro tha deuh mai dang an rawn rel chhuah leh hi a rinawm. Chutiang rel chhuah nachang hre lo sorkar kan hrawn hlauh a nih chuan a vanduaithlak ngawt ang. Sorkar hmasa hun lai khan Health Care atanga rulh tur inenkawlna senso kha a tang thuap mai a, mipui kan mangang em em a. Assembly House chhungah kan hotupain, ‘A damlo apiang tan cheng nuai hnih kan dah vek,’ a’n ti te kha mi thenkhat tan chuan a ngeiawm ngawih ngawih thei hial a. A damdawiin tan lah a manganthlak ve bawk. Mangang leh mangang kha kan inpel suau suau mai a. Khatiang ni lova kan thawhlawm thawh ang ang him taka sorkarin a vawn a, kan nat changa kan inenkawl theih chuan sorkarin thawh tur zat a bituk hi tu tan mah a thanatthlak lovin a lang.

Kan duhthusamah chuan thawhlawm chu thawh ve ngei ila, hman ngai hian awm lo ila, hriselna tha tak nen hian nui hiau hiau chungin a thawhlawm thawhtuah tang reng thei mai ila tih hi a ni ngeiin a rinawm. Sorkarin thawh dan tur a bituk han thlir hian tu tan mah tha natna tur a awm lova, tha taka zawm mai hi a harsat loh hmel khawp mai. Thil engkim maia mahni tana fin tum luattuk leh hlawk tum luattuk te hi a mawi lo chin a awm ve thei a, kher pawr theih zawng zawng kher pawr a, mahni hamthat nana hui luh vek tum te hi finthlak viau mah se rin aiin ngaihsan a har. Chutiang mifing chu ngainat te pawh an har viau. Kan sorkar hnathawkten thu leh hla engemaw an han nei anga an lang te hi tih loh zawkah a tha viauin ka hria. Sorkarin thawh tur a tih ang aia tam hret hi thawh ngei ngei lo tul ta pawh ni se, kan sorkar hnathawkte hna hi an aiah thawk thei hram ila ti a duhthusam hi Mizoramah hian a sing tel an kuh tul dawn tih a hriat. ‘Ekhai, sorkar hnathawkte chu Health Care lamah sorkarin a dim lo em mai a, sorkar hnathawh ve pawh a chakawm lo,’ ti hi Mizoramah pakhatmah an awm a rinawm lo.

Kan damdawiin te pawhin ngaihtuah chiang se, chawlhkar khat chhung vela sorkar lamin tihfel an tum theih chuan tha taka zawm dial dial mai te pawh a tha viau a ni. Khawvel danin kan sorkar hi a insawi anga lo awm lovin chawlhkar khat chhunga tihfel an tum hi chawlhkar thum chhung emaw, chawlhkar li chhung emaw pawhin lo tifel thei ta chauh sela kan damdawiin te tan chuti lutuk a buaithlak a nih loh te pawh a rinawm thei. Pawisa faia pek leh pek loh chungchang te pawh chinfel dan awm zel turah a ngaih theih.

A pawimawh ber pakhat chu Health Care sum hi chingpen lo se, mipuiin kan thawh khawm ang ang hi dan dik takin a hmang tangkai tur ten hmang thei se, khawimaw lai velah hian pawisa chingpen leh a hranpaa lo hlawkpuitu tih angreng vel hi awm lo se tih hi a niin ka hria.