
Guest writer
PL Liandinga
ṬAWNGṬAI BETHEL CAMPING CENTRE
Tunlaia Mizoram titi ber pakhat chu Ṭawngṭai Bethel Camping Centre-a mitthi awm avanga titi rawn piang chhuak zel hi a ni kan ti thei ang. He Centre-a awm tawh ṭhenkhatte ṭawngkate kan hria a, mi pahnih khat mai pawh ni lo, mi hrang hrang ka aṭangin an awm laia an thil tawn leh hriat ni ngeia langte kan hre bawk a. He thu hi kan Youtuber tam tak pawhin an tuipui viau niin a lang.
Chhungkaw ṭhenkhat, mahni fate enkawl fel thei loten an mangan tawpa an tluk luhna Centre an han sawi duhdan hi chu, duh ai chuan ṭawngkam an uluk lovin ka lo hre ve a. A chhunga awm tawh ṭhin ṭhenkhat pawhin an awm hun laia an thil hriat leh an tawn chungchang an sawi pawhin duh ai chuan anmahni zawk kha thiam an inchantir mah mah em tih theih a ni.
Dik tak chuan veng hrang hrang aṭangin YMA te leh tlawmngai pawl dangte mangangin mi ṭhenkhat, tihngaihna an hriat lem lohte khungkhawm nan an hman ber, he TBCC hi a hnawk thawkhat dawn tih a lang sa a. Kan mangan vang leh kan mamawh avangin dan leh hrai, tihphung dik leh fel pawh zawng thei lovin zan mut a hun tawh avangin, kan mihring kha dahna tur kan hriat loh avangin TBCC lamah kan nawr liam zel ti ila kan sawi sual kher awm lo ve. Chu'ng mite baka he TBCC luahtu dang awm leh te chu dan kengkawhtute leh tlawmngai pawlte duhdan lo deuh hleka khawsa, khawlaia mipui vantlang mit tikham taka awm, hmel han ena rinhlelhawm tak leh nungchang duhawm lo deuh pu, a nawlpuia an ruh, ‘Khawm Case’ an tih mai te an ni hlawm.
Hetiang Centre, mi pangngai nunphung lo deuhva nung apiang dah luh zel theihna Centre hi khawvel hmun dangah a awm ve em tih kan hre zau lo va. A lo awm ve a nih hlauh pawhin TBCC te anga chawpchilh taka indah luh mai theihna hi a ni lovin a rinawm. Henglai hnaivai, North-East velah hi chuan TBCC ang dang hi an awm lo ni tur a ni, a thawm kan hre lo. Nagaland lamah khian de-addiction centre ṭha ve deuh chu a awm an ti a, Mizoram aṭanga han chhimte pawh an awm a, mahse TBCC te nen chuan dang tak a niin a lang. Eng pawh ni se, TBCC te leh TNT te ang hi chu hnam dangin an neih ve hi a rinawm lo ve ringawt a. A pian hmang hi a danglam angreng viau. Mamawha luh rawn dil emaw, midangin an rawn kalpui emaw chu hnar loh te hi an thupui pakhat a’n ni mauh mai a. Ropui angreng tak chu a ni.
Chutiang Centre, lut duh apiang luh theihna chu kan mangan lai chuan a hlu viau a, mahse a diltu apiang luh theihna chu sikul a ni emaw, Centre a ni emaw, eng pawh ni se; a buaina laiah chuan a buaina chu namai lo tak tur a ni te pawh a tih theih ang. Mi pangngai khawsak a khawsa lem lo, chhungte leh khawtlangin chenpui atana an duh lem loh mihring zanga chuang han awmkhawm chu, suangtuah mai pawhin buaithlak ve tak tur a ni tih hi a hriat sa a. Mi tam tak phei chu a enkawltu lamah hian chawlhkar khat pawh kan awm thei lo mai ang tih tlak hial a ni.
He Ṭawngṭai Bethel Camping Centre-ah hian eng angin nge an ṭawngṭai a, Pathian chakna hi eng chenin nge innghah nan an hman kan hre lo va. A enkawltute hi eng angin nge thlarauva an khah tih pawh rin dan kan nei thiam lo. Chutih laiin khawvel thiamna, ‘Social Work method’ eng angin nge an hman tih pawh kan hre lo bawk. Chu chauh ni lovin damdawi lama inenkawlna eng angin nge an neih a, an tisa leh thlarau nun kaihruai turin eng ang rinna leh rawngbawlna hmangin nge chet an lak tih te pawh kan hre lo.
Ei leh bar lamah pawh an hnianghnar lo ve hle ni turah a ngaih theih a. Sa a ni emaw, thlai lam a ni emaw, a engamahah hnianghnarna an nei lo ni te pawhin a lang. An inenkawl dante pawh a phuahchawpin an inthununna dante pawh an phuahchawp ve hle ni te pawhin a ngaih theih.
Heti chung chung hian he Centre hi awm ta lo se, kan Aizawl khawlai hi eng ang takin nge a awm ang tih hriat phak a har viau lawi si. Nimin piah lawka mi za bawr velin an han chhuahsan pawh khan a chhuak ta te kha kalna tur fumfe nei leh si lovin khawilaiah emaw an ṭhukhawm vel mai mai ni te pawhin a ngaih theih.
A pawimawh ber pakhat nia lang ta chu, sorkarin he Centre hi kawng hrang hrangin a ngaihven a ṭul hle mai tih a ni. Anmahni leh kan khawtlang kalphungin tihdan a hriat chhun chu heti hi ni awm tak a ni a. Heti hian hei leh chen hi an lo kal a, an kal danah fel tawk lo lai chu a awm ni ngeiin a lang ta. Chumi siam felpui leh kawng kawhhmuh te, kaihhruai te leh sum leh paia ṭanpui a, hei aia ṭha zawka kal dan ngaihtuah hi sorkar tih awm tak a ni. Damdawi lama inenkawlna an tlachham a nih chuan puih dan zawn a, inawpna (administration) lam an tlachham a nih chuan zirtir a, mithiam zawk thurawn an mamawh a nih chuan mithiamte hmanga thurawn pek tur an ni ang a, pawisa an tlachham a nih pawhin awmze neia puih dan zawn a ṭulin a lang.
Kan Chief Minister hian ṭhalai tam tak mai, thawhchhuah nei lova an awm hi a ngaimawh a, ram hmasawnna kawngah min tiṭhuanawptu an ni thei tih thu a sawi a. Kan ṭhalaite chutiang an nih loh nana a hranpaa Centre hawng ve lem lova a awmsa thuam ṭhat leh, kalphung dika kal tura thuneihna hmang hial pawha kaihhruai hi kan vaia hlawkna tur a niin a lang. Sorkarin a hranin Centre hi a enkawl hlei thei lo niin a lang a (Seṭhawn De-addiction Centre kha sorkar hian a chhunzawm ta lo va), chuti a nih chuan mimal emaw, pawl emawin an lo din sa, hetiang Centre hi sorkar hian awmze nei lehzuala an kal theih nan puibawmin thuam ṭha se a hlawk berin a rinawm.