Dr Vanlalthlana Zawhna

December ni 1, 2025 khan ZPM Hqrs chhung inkhawma thu a sawinaah Education Minister, Dr Vanlalthlana chuan sorkar kal taa Education Minister pahnih, Higher leh School changtute hnenah leh mipui hnenah te, LADC huam chhunga awm ta hnenah zawhna chi hrang hrang a zawt a. A ngaihnawm tham hle mai.

Kan ram hruaitute hian tih ngam loh awm taka lang hi thil an ti tam hle mai a. Thil mak tak tak hi kan ramah a thleng fo va, chu'ng thil makte chu kan ṭhatpui tur lam ni lovin kan chhiatpui chi deuh hlir a ni tlat hi a vanduaithlak a. A titu tak hriat duh loh tlat te, an hming sawi lan hreh tlatte hi kan intih zahawm dan hriat ve chhun ni hialin a lang. Chutiang mize pu kan nih laia Dr Vanlalthlana'n zawhna chi hrang hrang a rawn zawt ta fak fak mai hi tun hmaa la awm ngai lo, thil danglam leh huaisenthlak, chhinchhiahtlak a ni.

Tuna kan sorkar hrawn mek, ZPM sorkar hma lawk, MNF sorkar lai khan Mizoram sorkar chuan State University din a, Aizawla dah turin ruahmanna a lo siam tawh ni awmin Dr Vanlalthlana chuan a sawi a. Mahse tun hnaia MNF Hqrs, Hnam Runa thu a sawinaah Pu Lalchhandama Ralte, MNF sorkar laia Minister ve tho chuan State University chungchang hi an hre ve lo ni awmin a sawi tih thu, Dr Vanlalthlana chuan a sawi a. Eng nge thil awmzia tih a zawt ta a ni. Minister ni bawk, kohhran upa ni bawk chuan dawt a sawi tur a ni lo va, a chhan a zawt ta a ni ber mai.

A zawhna dang lehah chuan kum 2021 (MNF sorkar lai) khan High Court chuan Lunglei Polytechnic ram thubuai a remnaah, 'Sorkarin ni 600 chhunga engmah a sawi loh avangin he ram luah man hi sorkarin a khingtu hnenah cheng nuai 88 an pe tur a ni a. An pek loh chuan 2022 aṭang chuan he Polytechnic (School) kawngkhar hi kalh tur a ni,' tiin thu a titlu a. Kum 2012–2023 thlenga thubuai awm si, sorkar hmasa (Congress 2013–2018: MNF 2018–2023) lamin an lo ngaihsak lo kha eng vang nge tih a zawt leh a. A chhan hriatte pawh hi keini ang duang thleng thleng tan pawh a chakawm. He an thubuai awmna file hi han keu ve mai mai a, tu kutah tak nge a lo khawtlai a, engtin tak nge notesheet lamah a inziah tih hmuh ve a chakawm ngawt mai. Engtikah emaw chuan a notesheet thlalakte hi a la rawn chhuak leh mahna.

Dr Vanlalthlana zawhna dang hi a hmaa mi aiin tunlai ṭawng takin a khal lehzual. College sak tur a ni a, a satu turin hna an ṭan dawn dek dek tihah minister tu emaw chuan a satu tur hnena pawisa pe turin college thuneitu lam a lo va kar ngut ngut ni ngei tur a ni. Chutianga va kartu minister hming chu Dr Vanlalthlana hian a zawt a ni. A chhang tura a duh chu MNF party lam a ni nghe nghe. Hetianga tih ching minister te hming zawng zawng hi kei pawhin ka hre chak khawp mai. College sak chungchangah chauh ni lo, thil dangah pawh ka hre chak hrim hrim. Congress sorkar lai khan sorkar term tawp dawnah Skywalk leh Ropeway siamna tur kha pawisa pek fel thuai thuai duh ni ngeia ngaih turin sorkar khan, bichilh takin cheng nuai 1300 chuang kha a pe zo vek mai a. Hna zawh hmaa pawisa an dawn fel tak vang ni ngeia ngaih theih turin an hna pawh chu vawiin thlengin an thawh chhunzawm ta lo va. Kan hawi hil ta der mai niin a lang. Chutiang deuh chuan he college sakna pawisa pawh hi pek thuai thuai chak em emtu minister a awm a, chu minister hming chu Dr Vanlalthlana chauh lo, Mizoram mipui tan pawh hriat a chakawm hle a. Dr Vanlalthlana zawhna hi ngaihnawm tak a ni.

Sorkar hmasa hunah khan NABARD loan hmangin sorkar sikul 200 zet siam ṭhat a nih thu Dr Vanlalthlana hian a sawi lang bawk a. Kha'ng sikul siam ṭhatna lama hnathawh dan kha thil hriat chakawm tak a ni bawk. Khata ṭang khan kohhran upa ṭhenkhat hi chuan min ṭawngṭaipui miah lo se tih hi ka duh lehzual a. Pathian thu pawh min hrilh khanglang lo se ka duh a. An thusawinaah te, 'Pathian zarah,' 'Pathian thua kan hmuh angin...' tih te kan beng hriatah sawi lo se ka duh. A chhan pawh mihring mimal famkim lohna leh tlin tawk lohna vanga kha'ng thil kha lo thleng a ni lo va, ram mipui rawkna thil a nih vang zawk a ni.

Mizoram sikul hrang hranga sem tur lehkhabu cheng nuai 500 chuang man kha a tam dawn hian ka hre hle mai a. Mizoram State Library hian kum tinin lehkhabu a lei a, Mizorama library hrang hrangah a sem ṭhin a. Nuai 40 bawr man hi a sem chhuak ve ṭhinin ka hria. Ka hre sual emaw. Lehkhabu chhuah ṭhinten kan inchuh ve nak nak ṭhin. Lehkhabu cheng nuai 500 man tam turzia hi keini ang tan chuan ngaihtuah tham a ni a. A supply-tu kha hriat chu chakawm tak a ni a, an lehkhabu sem zat leh an sem dan kalhmang hlei hlei hriat a chakawm.

Dr Vanlalthlana sawi danin football supply-na turah Rs 800/- man kha a bul lama number pakhat thai thlak belh a, Rs 1800/- man anga lantir a, chuta ṭanga titlawm anga lantira Rs 1100/- a supply an tum a. Rs 800/- a an supply pawh a hlawk tawh tho tur khan Rs 1100/- a an supply chuan an hlawkna pangngai bakah, ball pakhatah Rs 300/- zel an ei belh liam liam dawn tihna a ni. Hetiang deuh hi ka sorkar hna thawh lai leh thawh tawh loh hnu pawha a taka tawngtu ka nih avangin a kalhmang hi ka hrethiam viau. Hetiang ruahmanna siam chhuaktu hi hriat atan an ṭha viau mai. Dr Vanlalthlana'n heng mite hriat chaka zawhna a siam hi thil pawimawh tak a ni.

A vai chuan kan sawi zui seng lo vang a. Mahse minister zingah hetiang zawhna, vantlang hriat ngei tura zawt duh leh zawt ngam kan nei hi kei chuan lawmawm ka ti a. Kan minister leh ram hruaitu dang pawh hetiang hi ni vek hlawm se ka ti. Hetianga zawt ngam hi chuan hun lo kal zelah mi dangin an zawh let ve theih turin thil an ti lo vang tih a rin theih a, mipui tan pawhin heng zawhna hi kan zawh a ṭul a, kan sawi ri ngam em lo a nih pawhin, kan ngaihtuah a ṭul a ni.

Kan ram hruaitute hian lo hria se tia duhte hi ka nei ve khanglang a. Bangladesh Prime Minister hlui Sheikh Hasina chu kum 15 chhung teh meuh an ramah Prime Minister a ni a. Mahse a rorel dan a dik tawk loh avangin 2024 (nikum) khan zirlai pungkhawmin an paihthla a. Amah pawh baklengin ram dangah a tlanchhia a. A tlanchhiat hnu pawhin Bangladesh rorelna (court) chuan thi turin a chung thu an rel thul, a pawi khawih dang dang an hai chhuak thul, kar kalta (Dec 2025) lawk lawkte khan a rangkachak chhehrelh cheng tam tak man an la hai chhuak ta sauh sauh mai a. A hunlaia thu a neih a, a ropui dawn tehlul nen, dikna leh rorelna chuan um phak chin a nei ta niin a lang.

Juda suattu rawngra, Adolf Eichmann (Hitler-a General) pawh indopui zawh aṭanga kum 15 zet hnuah Israel Mossad ten America rama a bihrukna aṭangin (1960 khan) an rek chhuak a. A chungchang an relsak a, an khaihlum leh ngat a.

Kan hriat em em, New York in chhawng sang tichhia a, mi tam tak nunna latu Osama Bin Laden pawh America sorkarin kum sawm a veh hnuah Abbotabad (Pakistan)-ah an va kaphlum leh ngat a.

Lang lo tura thuhruk engmah a awm lo tih kha a la dik reng a. Miin a siam chhuah theih chu mi dangin an hmuhpui thei ngei ṭhin (what one man can invent, another can discover) tih te hi hriat reng a va ṭha em.

Thu lian pui pui, 'Mizoram damna,' tih te, 'Kan hnam humhimna,' tih te, 'Kan sakhua leh kan ram tan,' tih te hi pulpit-ah te, politic platform-ah te miin sawiin au dum dum mah se sikul kan sak ṭhat loh va, hna laknaah kan duhsak zawng ringawt kan vulh uchuak a, sorkar pawisa kan thehthang danah eirukna a tel si chuan, kan thusawi chu a tenawm ting mai a ni.

Zawhna hi inzawt ngam ila, inzawt duh ila, a chhanna dik i zawng ang u.