PAWISA SEM CHUNGCHANG - JAPANHO NGAIHDAN

Thian pakhatin Whatsapp lamah Japan-ho thil ngaihdan min rawn thawn a, kan tan pawh inenfiahna darthlalang tha tak niin a lang.

Japan-ho chuan mi harsate chawikan nana a thlawna thil sem ang chi reng reng hi an nei ve lova, entir nan, a thlawna ei rawngbawlna gas sem tih te leh thildang pawh. An thupui chu : Thawk chhuak la, i theih loh leh a tel lovin khawsa mai rawh (Work for it or do it without), tih a ni mai. Heng a hnuaia point panga te hi han chhiar ve teh.

1. Mi khawsa theite hrek bet zawnga dan i siam avangin mi harsaten an thatpui chuang lovang (You cannot legislate the poor into prosperity by legislating the wealthy out of prosperity). Mi tam tak, a bikin mi harsa tawngkam thiam tak tak thenkhat chuan sorkar dan that loh avanga anmahni chu rethei niin an insawi fova. An din chhuah vena tur chu sorkar dan chuan a dal tlat niin an sawi a. Chutiang ngaihdan nei chu khaw tinah an awm ti ila kan tisual lo hial ang. Chung mite chu dan naranin hnathawh kawngah leh inzir zauna kawnga ngawrh taka hma la lem lo, inthlan dawn vela tawngkam thiam taka thusawi thei an ni fo. Mizoram sorkar hian thlai thar pawh hi lei ta tehreng se mi taima leh hnathawk nasa te tho hi a tangkaipui tur an ni ang tih a rinawm. A rethei leh a bakberh ber ber te hmakhua ringawt thlira dan siam a, mi thawkrim leh neinung te hrek zawnga dan siam hi a fuh lo tih chu Japanese-ho ngaihdan a ni.

2. Thawk lova tuin emaw a dawn apiang hian tu emaw chuan engmah dawng lova a thawh chhuah zel a ngai. (What one person receives without working for, another person must work for without receiving.) Sorkarin a thlawna thil a sem apiang hian a dawng lotu tuemaw chuan an tuar ziah a. Chuvangin thil sem reng reng hi hnam tan a pawi an tih avangin hnam changkang chuan a thlawnin engmah an sem ngai lo. Keini chuan mipui chhiah pek khawm sa aṭangin a thlawnin kan duhsak zawngte hnena thil sem kan intiam a, kan sem reng bawk a (SEDP leh NLUP bakah PAHOSS thlengin). Heng thil sem hi tu te thawh chhuah sa emaw, mipui zah derna tel lova sem a ni tih kan hrethiam lo. Sorkarin thil a sem tam poh leh chhiah pe nasa te chhiah pek khawm sa a hmang khawlo nasa tihna mai a ni. Office a hnathawktu thatchhe hlawh hi sorkar hna thawk ve lo tu chhiah pek sa emaw a ni.

3. Tu hnen aṭang emaw a a lak phawt loh chuan sorkar hian tu hnenah mah engmah pek tur a nei lo (The Government cannot give to anybody anything that the Government does not first take from somebody else.) Tu emaw hnena sorkarin a pek reng reng hi tu hnen aṭang emawa a lak a ni. Hei hi kan hriat loh avangin sorkarin tu hnenah emaw thil a pek ngawt hi huat nachang kan hre lova. Ram changkangah chuan he thu hi an hriat chian avangin sorkarin a thlawnin kan rama pawisa an sem ang hi an ti ve ngam lo. Keini erawh chuan intihtheihna lam lamah kan hmang a, a dik lohzia te, a zahthlakzia te kan hriat loh avangin hetianga mi thenkhat hnena thil sem thei sorkar hi kan tha en mai mai a. Kan pawisa thawh khawm (kan chhiah pek) chu kan remtihna lovin sorkarin a sem thei emaw kan ti tlat a. Veng tin leh khaw tinah a thlawna sorkar aṭanga pawisa dawng thei, Party mi leh sa - Unit, Block leh Minister te duhsak zawng mihring awm theiah kan ngai hi a zahthlakin a pawi a ni. Sorkarin thil a sem reng rengin a dawng thei tura tehfung lian ber chu Party mi leh sa nihna a ni a, hei hi tehfung dik lo leh pawi tak, sorkar pawisa kalhmang kan hriat loh vanga kan ngaihthiam mai mai a ni. Hemi huat nachang hre lo hi chuan sorkar pawisa kalhmang a hre tawk lo tihna a ni. Sorkar Officer pension, hetiang hrethiam lo hi chuan sorkar pawisa awmphung leh nihna a hrechiang tawk lo tihna a ni.

4. Hausakna hi sem sawm avanga pung chi a ni lo. (You cannot multiply wealth by dividing it.) Hausa lo tur hnena sum sem sawm vak hian sum a tipung lova, kan sem ral thlawn mai mai a ni. Congress sorkar hun laia NLUP dawn avanga ding chhuak ta kha sawi tur meuh an awm kher lovang. A taima leh a ding chhuak tur sa, hmaiphih nana sorkarin NLUP a pek te erawh kha chu an awm ve.

5. Mipui hmun hnih a thena hmun khat zet ten hna an thawh loh pawhin mipui zahve dangin an chan ve tur chu an thawh chhuahsak mai dawn a ni tih rilru an put tlat a, a zahve lehlamin eng ang pawhin thawkrim mah se an thawh chhuah sa chu midangin a thlawnin an ei ral mai mai dawn tih ngaihdan an neih tlat tawh chuan hnam boralna chu a intan tawh mai thin. He atna hi khua leh tui tha chuan a tibo tur a ni. (When half of the people get the idea that they do not have to work because the other half is going to take care of them, and when the other half gets the idea that it does no good to work because someboy else is going to get what they work for, that is the beginning of the end of any nation. Good citizen should stop this mania.) A thlawna dawng theia inngai mihring kan kawl tam poh leh dawngdahna a nasa ang a. A thlawna dawng tam tak an awm tih hre pha an tam poh leh thawhrim a hlawk lohzia hretu an tam ang. Chutiang hriat tawh hnua taima taka hna thawk thei chu mihring an tlem ngawt ang a. A thlawna dawngtu tan taimak a tul lova, an thawh chhuah sa a thlawna dawng tur an awm tih hrethiamtu tan taimak a sawt hek lo. Hnam changkang lo leh hnam boral tur chu hnam thatchhia leh dawngdah, thil ti tha peih lo an ni.

Heng hi Japanese-ho ngaihdan a nih avangin anni chuan a thlawna thil sem reng reng chu an tih zawng a ni lo tawp tih a hriat theih. Kum 1945 khan Japan chu indonaah tlawmin an ram chu chhut chhiat a ni a. Indona lamah an insengso ral vek a. Mahse a chunga tarlan, a thlawna thil sem loh khi an thupui a nih a, 'Thawh chhuah tur,' tih thu an vawn avangin vawiinah chuan Japan ram chu khawvel ram changkang ber te zing ami a ni. Keini chu hei kum sawmthum chhung muang leiah, tlawmngaihna leh Kristianna nen kan inthuam a, vawiinah chuan kan rethei ta hle mai.

Vawiin thlengin kan sorkar chuan a thlawna pawisa sem an tum thu an la sawi ta kuk kuk mai a. Thla­phan nachang hria tan chuan a thlaphanawm ta takzet mai. Nei lo chung chung pawhin a thlawna thil sem chakin kan Mizoram sorkar chu a au dum dum a ni ber a. Tu te thawh chhuah sa emaw lo chu sem tur a awm lo tih han hriat hi chuan thin te pawh a rim a. Kan inhruai dan hi a manganthlak takzet mai.