Europe ramah Covid-19 hri leng a hluar chho leh mek a, hei vang hian France leh Germany chuan hri darh zel tur venna atan an ramah lockdown an puang leh.
France
France president Emmanuel Macron chuan Nilaini khan an rama Covid-19 hri leng chuan zual lam a pan zel avangin lockdown a puang leh a, December 1 thleng a awh ang.
Covid-19 leng vangin kumin March 17 tlai lam aṭang khan France-ah hian lockdown puan a lo ni tawh a, khatih lai khan France-a hri kai tawh zat hi mi 7,000 chuang an ni. May 11 khan lockdown puan chu hlip a nih hnuah inkhuahkhirhna hrang hrang chu sorkar chuan a hmang chhunzawm a, June thla aṭang khan nitina hri kai an tlem chho ṭan a, khuahkhirhna pawh an thlahdul chho a ni.
Mahse August thla aṭang khan Covid-19 hri leng thawh hnihna chu France-ah hian a inṭan chho leh ta a, August thla tir khan France-ah Covid-19 hri kai thar hi mi 10,000 chuang an awm. September 12 ah chuan darkar 24 chhungin hri kai thar mi 10,000 chuang an awm a, he hri vanga thi pawh pung chhoin September 18 khan he hri thihpui hi mi 154 an awm a, May 17 hnua Covid-19 vanga thi an tam ber ṭum a ni.
October 5 khan an ram khawpui Paris-a pub/ bar, restaurant leh cafe-te chu khar a ni a, October 15 khan France ramah hian hri kai thar mi 30,621 awmin, hei hi Europe ram zinga ni khata hri kai thar tam ber ni a ni. Hri leng hian ziaawm lam a pan mai loh avangin France prime minister Jean Castex chuan October 22 khan zan lam curfew puan chu hmun 38-ah hman a ni dawn tih a puang.
October 25 khan hri kai thar mi 52,013 awm lehin, hei hi France rama ni khata hri kai tam ber ni a ni. Thawhlehni khan darkar 24 chhungin he hri vanga thi hi mi 523 an awm leh bawk a, April thla hnua ni khat chhunga thi an tam ber ni a ni. Hri kai an pun chhoh chak em avang hian Macron chuan Nilaini khan an ram pumah lockdown a puan leh phah ta a ni.
Lockdown hi November 1 aṭanga December 1 thleng hman tur a ni a, pub/bar, restaurant leh chakkhai mamawh ni lo sumdawnna hrang hrangte chu khar a ni. Factory leh school chu hawn chhunzawm tur a ni a, hna thawkte chu a chhawrtuin inlama a thawh theih chi a neih chuan inlama thawh tir tura tih a ni bawk.
Frence-ah hian Covid-19 hri kai hi 12,35,132 an awm tawh a, heng zinga mi 1,13,977 chu enkawl dam tawh niin, he hri thihpui tawh hi mi 35,785 an tling tawh. President chuan Covid-19 hri darh mek chu tihtawp lailawk theih nan inkharkhip (lockdown) hi puan a ngai a ni tiin, "Kan ṭan ho a, kan inlung rual tlat chuan he hri hi kan la hneh ngei ang," tiin a sawi.
Germany
Europe ram zinga ram lian, Germany-ah hian Covid-19 hri leng thawh hnihna a thlen chhoh leh tak avangin, November 1 aṭanga thla tawp thlenga hman tur lockdown chu chancellor Angela Merkel chuan Nilaini khan a puang.
Restaurant, bar, nightclub leh a kaihhnawihte chu lockdown chhung hian khar tur a ni a, leisure facility - gym, theater, opera house, concert venue, fair, cinema leh amusement park-te chu khar a ni bawk ang. Mi 10 aia tam punkhawm khap a ni a, in khat aṭangin ṭum khatah mi pahnih aia tam chhuah khap a ni bawk. He dan bawhchhia chu hrem an ni ang.
Lockdown chhung hian mahni chhung khat laina hnai tlawh rih lo turin sorkar chuan a hriattir a, hotel-ah pawh a pawimawh chin loh chu thleng rih lo turin a hriattir bawk. School leh daycare center-te chu hawn chhunzawm a la ni dawn a, supermarket leh hairdressing salon-te hawn a ni ang a, mahse hengah te hian hri leng laka invenna tura inkaihhruaina an zawm tur siamsak an ni.
Germany-ah hian hripui leng vangin April thla khan lockdown puan a ni tawh bawk. Hemi ṭum aia tuna lockdown puan hi a tikhauh lo zawk a, hei hi ram economy (ei leh bar) lam ngaihtuah tel a ngaih vang tih sorkar chuan a sawi.
Covid-19 kai hmuh chhuah tawh hi mi 4,81,013 an tling tawh a, an zing mi 3,39,200 chu enkawl dam tawh niin, he hri thihpui tawh hi mi 10,359 an awm tawh bawk.