Nimin khan NGO Coordination Committee huaihawtin Aizawl leh khaw hrang hrangah Manipur-a Zo hnahthlakte tawrhpuina leh thlavâng hauhna atan kawngzawh huaihawt a ni a, mi 97,350 vel an tel. Kawngzawh hian Manipur-ah remna leh muanna a awm theih nan chak taka hma la tura sorkar laipui an phût bakah, buaina vanga in leh lo chán te, thite leh hliamte zangnadawmna pek an phût.
Mizoram Police aṭanga thu dawn danin, hriat theih chinah 'Zo hnahthlak unaute thlavâng hauhna kawngzawh' hi nimin khan khaw 60-ah huaihawt a ni a, chutah chuan mi 97,350 vel an tela chhût a ni. District 11 zingah Mamit district-a khaw 15-ah kawng zawh niin, district pakhata kawng zawhna khua tam berna a ni a; Siaha leh Hnahthial district-ah erawh district khawpuiah chiah kawng zawh a ni thung.
District hrang hranga kawngzawh huaihawtna khaw zat chu - Aizawl district-ah pasarih, Lungleiah khaw panga, Siahaah khaw pakhat, Champhaiah khaw pathum, Kolasib-ah khaw pakua, Serchhipah khaw pali, Lawngtlaiah khaw pali, Mamitah khaw 15, Saitualah khaw pakua, Khawzawlah khaw pahnih leh Hnahthialah khaw pakhatah a ni.
Khaw tinah hian kawngzawh chu muanawm taka neih a ni a; police report-ah pawh 'Peaceful & Normal' tih vek a ni.
Zo hnahthlak unaute thlavâng hauhna kawngzawh hi Aizawlah chuan hmun pahnih - Kulikawn leh Chanmari kawn aṭangin huaihawt a ni a, mi 37,000 vel an tela ngaih a ni. Kawng zawhtute chu Raj Bhavan gate panin an kal a, intâwk khawmin, inkhawm buatsaih a ni a, chawhnu dar 2 velah an ṭin darh.
Kulikawn aṭanga kawngzawh ṭan hmaa inkhawm tawi buatsaih chu Central YMA finance secretary Roneihthanga'n kaihruaiin, Rev. C Lalremruata'n hunserh a hmang a, MUP president Nghaklianmawia leh MSU president Samuel Zoramthanpuia ten thu an sawi.
Chanmari aṭanga kawngzawh ṭanna inkhawm chu MUP vice president Lalbiakmawia Khiangte-in kaihruaiin, CYMA vice president Lalhmachhuana leh MZP president Lalnunmawia Pautu ten thu an sawi a, Rev. R Vanlalnghaka'n hunserh a hmang.
Intawhkhawmnaa inkhawm chu CYMA general secretary Lalnuntluanga'n a kaihruai a, Mizoram Kohhran Hruaitute Committee chairman Rev.Dr C Chawnghmingliana'n hunserh a hmang. Joint NGO chairman leh CYMA president R Lalngheta leh MHIP president Ngurmawii Sailo ten thu an sawi a ni.
Aizawla kawngzawhah hian chief minister Zoramthanga, deputy chief minister Tawnluia, minister leh MLA eng emaw zat bakah, political party hruaitu lúte an tel.
Kawngzawhah hian mipuite chu an aurual a; Manipur buainaa Zo hnahthlakte laka chêtna leh hmeichhe pahnih saruaka kawng zawhpui leh pawngsual rawn dem thu te, prime minister Narendra Modi leh Manipur chief minister N Biren Singh dem thu leh buaina tihtawp nan hma la tura phûtna te, Zo hnahthlakte tana din reng thutein an au rual. Thuziak chi hrang hrang kengin an tarlang bawk.
Kawng zawhnaah hian Manipur Zo hnahthlakte ṭanpuina turin thawhlawm báwm hûn a ni a, Aizawlah chuan mipuiin Rs 10,18,000 an thawh khawm. Kolasib-ah Rs 2,25,192, Champhaiah Rs 2,22,895, Lungleiah Rs 2,15,800, Vairengteah Rs1,09,100, Lawngtlaiah Rs 1,07,230, Saitualah Rs 1,00,000, Serchhipah Rs 94,350, Khawzawlah Rs 60,000, Hnahlanah Rs 59,470, Zokhawtharah Rs 46,000, Kawnpuiah Rs 33,035 leh Bairabi-ah Rs 16,200 thawh khawm a ni bawk.
Kawngzawh kaihhnawihah hian Joint NGO chuan thuchhuah siamin, Manipur-a Meitei leh tlangmi tribal-te inkara May 3, 2023-a buaina chhuak ṭan chu ni 100 dáwn hnuah pawh a la tàwp thei lo tih an tarlang a; buaina vanga harsatna tâwk zawng zawng an tawrhpui thu tarlangin, "Mihring mihrinna zahna awm loa buaina thleng hian India ram democracy a tihmélhem a, chak lo zawkte laka mihring dikna palzûtnate hi a tàwp thuai kan duh," an ti.
Mimal in mai bakah, biak-in tam tak tihchhiat leh hâl a ni chu an dem thu sawiin Joint NGO chuan, "Hengte hi India ram, sakhaw intluktlanna ram a nihna leh mi tinin Fundamental Right kan neih bawhchhiatna a ni," an ti a; Manipur buainaah Kristiante biak-in leh sakhaw in 359 tihchhiat leh hâl a nih tawh thu te, khaw 197 leh in 7,247 hâl a nih tawh thu te, mi 41,425-in an in an tlanchhiatsan tawh thute an tarlang.
Kuki hmeichhe pahnih saruaka vantlang zinga kawng zawhpui a ni leh a hnua pawngsual rawn a nih thu leh David Ṭhiek chu nasa taka sawisak a nih hnuah a lu tan a ni a, a taksa pawh hâl a nih thu an tarlang a, "Hetianga râwvâ taka chêtna hi kan dem tak zet a ni," an ti.
Joint NGO chuan, Imphal khawpuia tribal-te in leh dawrte suasama rawk a nih thu te, Manipur sorkar hnuaia thawk (employee)-te dinhmun a derthâwn thu te, Manipur state chhunga zirlaite'n an zirna an chhunzawm theih loh thu leh chu chuan nakin zelah nghawng ṭha lo tak a neih theih thute an tarlang bawk.
KAWNGZAWH THUCHHUAK
▶ Manipur-ah remna leh muanna a awm theih nan India sorkarin chak takin hma la rawh se.
▶ Democracy zahawmna tun din a nih theih nan sorkar laipuiin a mawhphurhna hlen thuai rawh se.
▶ Manipur buaina avanga in leh lo chán te, nunna chánte leh hliamte zangnadawmna pek ni rawh se.
▶ Zo hnahthlak nula pahnih an zahawmna tibawrhbánga saruaka khawlai fanpui leh pawngsualtute lakah an phu tâwk hremna pek ni rawh se.
▶ Manipur buaina avanga N Biren Singh sorkarin Zo hnahthlakte thubuai a siamsak leh jail táng zawng zawng hi chhuah vat ni rawh se.